آل برهان

آل برهان . [ ل ِ ب ُ] (اِخ ) نام خاندانی بزرگ از بخارا، معاصر سلاجقه و خوارزمشاهیان که بجود و کرم و بزرگواری معروف و ریاست حنفیان بخارا و ماوراءالنهر اباً عن جد بعهده ٔ ایشان موکول بود و بعض ایشان از ملوک بخارا محسوب میشوند و در اواخر دولت قراخطائیان در ماوراءالنهر پادشاهان این خاندان باجگذار قراخطائیان بوده اند. (نقل به اختصار از حواشی حضرت علامه ٔ قزوینی بر چهارمقاله ). نخستین کسی از این خانواده که بریاست و دانشمندی اشتهار یافت امام برهان الدین عبدالعزیزبن مازه است که دراوایل قرن ششم هجری میزیسته ، و این خانواده را بنسبت او آل برهان و بنسبت پدرش بنی مازه خوانده اند. آل برهان یا بنی مازه تا اوایل قرن هشتم هجری معروف بوده اند. سیف الدین از آل برهان ممدوح سوزنی است :
آل برهان گزیده ٔ حقند
باد برهان حق درو پیدا
در شهنشاه و آل برهان باد
سوزنی پیر مستجاب دعا.