ابوحمزه ٔ خارجی

ابوحمزه ٔ خارجی . [ اَ ح َ زَ ی ِ رِ ](اِخ ) مختاربن عوف ازدی بصری . از خوارج اباضیه . وی در هر سال بموسم حج بمکه می شد و مردمان را بر مروان بن محمد آخرین ِ خلفای اموی برمی آغالید، تا در سال 128 هَ . ق . با عبداﷲبن یحیی معروف به طالب الحق همدست شد و به سال 129 گروهی از اهالی حضرموت مکه را مسخر ساختند و والی اموی مکه بمدینه پناهید و در سال دیگر مدینه را نیز بحیطه ٔ تصرف گرفت و حاکم آنجا به شام گریخت . در این وقت ابوحمزه قصد تسخیر شام کرد و لشکر مروان را بشکست و سردار آن لشکر عبدالملک بن محمد را بکشت و بحضرموت بازگشت و طالب الحق را نیز بقتل رسانید و خود به استقلال به فرمانروائی پرداخت . وی مردی عادل و نیکوکار و فصیح بود. خطب بلیغه ٔ او گاه فتح مکه و مدینه مشهور است . رجوع به حبیب السیر ج 1 ص 267 و 268 شود.