اصحاب مظله

اصحاب مظله . [ اَ ب ِ م ِ ظَل ْ ل َ ] (اِخ ) اصحاب المظلة. ابن ابی اصیبعه آرد: چنانکه قومی از فلاسفه پنداشته اند و ایشان معروف به مشائیان و اصحاب مظله اند. (عیون الانباء ج 1 ص 20). و صاعد اندلسی آرد: دسته ٔ سوم که بنام محلی که تعلیم فلسفه در آن نموده اند مشتهرند پیروان کوسفس اند که اصحاب مظله (سایه بان ایوان ) هستند و چون آنان در رواق هیکل (بتخانه ٔ) آتینه (آتن ) درس میخواندند به رواقیون یا اصحاب ایوان معروف شدند. (از ترجمه ٔ طبقات الامم بقلم سیدجلال الدین طهرانی ). و قفطی آرد: فرقه ای که بنام موضعی که در آن فلسفه را تعلیم میدادند خوانده شدند پیروان کرسبس بودند و آنها را اصحاب مظله مینامیدند و از اینرو بدین نام موسوم شدند که آموختن آنان در رواق هیکل شهر آتن بود. (از تاریخ الحکما ص 25). و شهرستانی گوید: و ایشان [ حکما ] بدو گروه تقسیم شوند: متقدمان که اساطین حکمت بودند و متأخران که عبارتند از مشائیان و اصحاب رواق و اصحاب ارسطوطالیس بشمار میرفتند. (از ملل و نحل چ مطبعه ٔ حجازی قاهره ج 2). ولی مشائیان پیروان ارسطو بودند، چه او هنگامی که در اواخر سال 335 ق . م . به آتن بازگشت و در آن شهر مستقر شد در گردشگاهی مدرسه ای ایجاد کرد که آنرا لوکایون میگفتند و عادت داشت هنگام تدریس حرکت کند و شاگردانش نیز در گرد او راه میرفتند و از اینرو وی و اصحابش را مشائیان خواندند و اما اصحاب رواق ، اصحاب مظال یا مظله یا رواقیان گروهی از حکما هستند که به رواق منقوش (ستودا پویکیلی ) منتسب اند، رواقی که ستونهای آن به نقشهای نقاش معروف «پولیخبوت » مزین بود و در این رواق در آن عصر محاضرات فلسفی القا میشد ولی در حقیقت زنون شاگردانش را همچون مشائیان و رواقیان قدیم در حال راه رفتن تعلیم میداد و رواقیان قدیم معاصر اپیکوریان بودند... (از حاشیه ٔ ص 240 ج 2 ملل و نحل چ مطبعه ٔ حجازی قاهره ). و رجوع به سیر حکمت در اروپا ج 1 ذیل ارسطو و رواقیان و ملل و نحل ج 1 همین چاپ ص 355 و 360 و 240 شود.