افت و خیز. [ اُ ت ُ ] (ترکیب عطفی ، اِمص مرکب ) عبارت است از حالت بین بین شتافتن و آهسته رفتن . (آنندراج ) (بهار عجم ). || کنایه از نشیب و فراز و یک قرار نماندن . (آنندراج ) (بهار عجم )
: ببین مدار مه و مهر و بیوفائی گل
ز دولتی مشو ایمن که افت و خیز ندارد.
محسن تأثیر (از آنندراج ).
نفس بسینه ٔ اعدا ز هیبت کند
به افت و خیز تردد چو نبض منشاری .
طالب آملی (از بهار عجم ).