ام الکتاب

ام الکتاب . [ اُم ْ مُل ْ ک ِ ] (ع اِمرکب ) فاتحه ٔ کتاب (قرآن )، زیرا در هر نماز بدان ابتدا می شود. (از لسان العرب ). سوره ٔ فاتحه از قرآن . (از لسان العرب ) (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). ام القرآن . || اصل کتاب (قرآن ). (از لسان العرب ) (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || لوح محفوظ. (لسان العرب ) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || قرآن مجید. (از لسان العرب ) (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). || معظم قرآن و محکمات آن : هوالذی انزل علیک الکتاب منه آیات محکمات هن ام الکتاب و اخر متشابهات . (قرآن 7/3)؛ او آن است که فرو فرستاده بر تو این نامه ، از اوست آیتهای استوار داشته و تمام کرده ، معظم قرآن و مایه ٔ دین داران و علم جویان آن است . (کشف الاسرار، ج 2 ص 15). و گفته اند هن ام الکتاب یعنی ام کل کتاب انزل اﷲ علی کل نبی فیهن کل ما احل و کل ما حرم ؛ یعنی آن آیات محکمات که در این قرآن بتو فروفرستادیم اصل همه کتاب خدای اند که پیغمبران را داد یعنی که همه را بیان حلال و حرام و فروش و حدود کردیم وروشن کردیم . (از کشف الاسرار ج 2 ص 17). و نیز قول خداوند: یمحوا اﷲ مایشاءُ و یثبت و عنده ام الکتاب . (قرآن 39/13). یعنی می سترد اﷲ تعالی آنچه خواهد و بر جای می دارد و می نهد آنچه می خواهد و مهر همه نسختها آن است که بنزدیک اوست . (کشف الاسرار ج 5 ص 210) :
حرف ظرف آمد درو معنی جواب
بحر معنی عنده ام الکتاب .

مولوی .

|| در تداول علوم عقلی ، عقل اول . (از تعریفات جرجانی ).