بادیان ختائی

بادیان ختائی . [ ن ِ خ َ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) بادیان خطائی ۞ . میوه ٔ درخت قشنگی است همیشه سبز و از طایفه ٔ ماگنولیاسه ۞ و از محصولات چین و ژاپون و از ادویه ٔ محرکه است و اهل چین این ثمر را محترم می دارند و پس از صرف غذا می خورند و در محضر بت می سوزانند. (ناظم الاطباء: بادیان و بادیان خطائی ). از تیره ٔ ماگنولیاهاست که دانه های آن معطر است و در داروسازی بکار میرود. (گیاه شناسی گل گلاب ص 201).و رجوع به ص 235 همین کتاب شود. از ادویه ٔ جدید است .ماهیت آن : ثمریست جوزی رنگ و هشت پره و بعضی هفت پره وهر پره ای دو پارچه پیوسته بهم . بالای آنها منشق و دراندرون آن تخم کوچک نیز جوزی رنگ و طعم آن فی الجمله شبیه به رازیانه است و لهذا آنرا بادیان ختائی نامنداز جهت آنکه شکل آن مانند رازیانه است و از جبال نیپال و چین و زیربادرات هند آورند. بهتر و مستعمل آن تازه و تندطعم و پُررائحه ٔ آن است و کهنه ٔ آن که سیاه رنگ و طعم و رائحه ٔ آن برطرف شده باشد غیرمستعمل . طبیعت آن : در دوم گرم و خشک و منسوب بمشتری . افعال و خواص آن : محلل و مفتح و مقوی معده و هاضمه و دافع ریاح و ثقل طعام و درد احشا و تحلیل بلغم و ریاح و مدربول ، و نصارا جهت امور مذکوره با چای خطائی طبخ نموده بدستور مذکور در چای مینوشند. مضر عضل و عصب ، سلیم و مصدع و مورث تشنگی . مصلح آن بریان نمودن آن است .(مخزن الادویه چ هند صص 128 - 129 : بادیان خطائی ).