بطلمیوس اول . [ ب َ ل َ س ِ اَوْوَ ] (اِخ ) سوتر
۞ . لاگس
۞ . لاگوش ، لاغوس ملقب به مخلص . نام پادشاهی . (برهان ) (آنندراج ). از
323 تا
285ق .م .
۞ در مصر سلطنت کرد و پس از مرگ اسکندر بر تخت پادشاهی این مملکت عروج کرد و بانی سلطنت طایفه ٔ بطلمیوس گردید. (ناظم الاطباء). بطلمیوس سوتر، یعنی مخلص که از سنه
323 تا
285 ق .م . سلطنت مینمود و او پسر حرام زاده بود که برای فیلپس تولد یافت و اولین سلسله ٔ ملوک بطالسه است که در عساکر اسکندر خدمت نموده مصر را در سال
323 ق .م . مفتوح ساخت و در سال
321 ق .م . بر پردکس و در سال
310 ق .م . بر آنتی جونس غالب آمد و در سال
320 ق .م . بفلسطین رفت و اورشلیم را در روز سبت محاصره نموده مفتوح ساخت و قدری از یهود را اسیر کرده با خود بمصر برد لکن با ایشان نیک رفتاری نموده آنها را سبب آبادی مملکتش گردانید و گمان میرود که همان پادشاه جنوب باشد که در دانیال
11:
5 مذکور است . (قاموس کتاب مقدس ). بطلمیوس بن ارغوش و اولین مرد بود که بر یونان و مصر و بهری از مغرب
17 سال بطلمیوسی کرد. (ازمجمل التواریخ و القصص چ
1318 هَ . ش . کلاله خاور ص
125،
126). پسر لاگوس ، یکی از چهارتن دوستان اسکندر و قرابتی نزدیک با وی داشت و بعضی میگفتند که او پسر نامشروع فیلیپ دوم پسر اسکندر و از مادری است که زن غیرعقدی پادشاه مزبور بوده . بطلمیوس ظاهری ساده داشت ،شجاعتش در جنگها با مهارتش در امور ایام صلح مقابله میکرد. پس از فوت اسکندر و روی کار آمدن پردیکاس نایب السلطنه و تقسیم اولی و ثانوی ممالک اسکندر بین سرداران ، مصر به او رسید
۞ واو توانست این مملکت را حفظ کرده در آن سلطنت کند. سلسله ٔ او و اعقابش را در تاریخ لاژید
۞ نامیده اند که در اصل لاگید است (زیرا بطلمیوس اول صاحب مصر پسر لاگس بود و گاف یونانی در زبان فرانسوی به «ژ» تبدیل مییابد). اسکندریه در زمان بطالسه مرکز علوم و فنون شد و بطلمیوس لاگس در شهر مزبور یک کتابخانه و یک موزه تأسیس کرد. بعدها علما و شعرای زیاد به اسکندریه آمده از این تأسیسات استفاده میکردند. (ایران باستان چ
2 جیبی ص
1844،
1966 و
2153). و رجوع به ابن الندیم و تاریخ الحکماء قفطی شود.