بطلمیوس پنجم

بطلمیوس پنجم . [ ب َ ل َ س ِ پ َ ج ُ ] (اِخ ) اپیفان ۞ . اپیفانیس ، بمعنی ماجد، با افتخار (203-181 ق .م ). ۞ از 205 تا 181م . زندگی میکرد. (از ناظم الاطباء). بطلمیوس پنجم که به ابی فانیس ملقب بود و از سال 305-181 ق .م . سلطنت مینمود و چون پدرش درگذشت وی پنجساله بود و در زمان طفولیت او انطیوخس کبیر بقاع و فینیقیه و یهودیه را مفتوح ساخت و جمع کثیری از یهود که نسبت بسلسله ٔ بطالسه امین بودند به مصر فرار کردند و رئیس کهنه در آنجا هیکلی در لیونتوپولس بساخت از آن پس رومانیان بطلمیوس و انطیوخس را صلح دادند لکن بعد از آن قوت مصر مجموع گردید. (دانیال 11:13، 17) (قاموس کتاب مقدس ). پس از بطلمیوس چهارم بتخت نشست (204-181 ق .م .) چون صغیر بود قیم اوآگاتوکله خواست تاج و تخت را تصاحب کند ولی موفق نشد. بعد تِه لِه پولم نامی ، اگرچه بمقام نیابت سلطنت رسید ولی بهره مندی نداشت این بطلمیوس آلت دست وزرای خود بود و در زمان او دولت مصر ضعیف شد، تراکیه ، فنیقیه و سِل سوریه از مصر جدا شد. رومیان بحمایت او آمدند و او کلئوپاتر دختر آنتی خوس سلوکی را بزنی گرفت . کاهنان مصری از اینجهت که در زمان این پادشاه از دادن مالیات معاف شده بودند و او توجهی بمذهب آنها داشت از او حمایت میکردند. وی در سیاست خارجی برومیها کمک میکرد چنانکه در جنگ روم با آنتی خوس سلوکی و اتولیان ، با رومیها همراهی کرد. وی بوسیله زهر مسموم شده درگذشت . (از ایران باستان چ 2 جیبی ص 2155).