اجازه ویرایش برای هیچ گروهی وجود ندارد

پنداشتن

نویسه گردانی: PNDʼŠTN
پنداشتن . [ پ ِ ت َ ] (مص ) گمان بردن . تصور کردن باشد. ۞ (برهان قاطع). گمان برده شدن . ظن بردن . ظن کردن . خیال کردن . وهم . (دهار). توهم کردن . اعتقاد داشتن . حِسبان . محسبة. زعم :
شب زمستان بود کپی سرد یافت
کرمکی شب تاب ناگاهی بتافت
کپیان آتش همی پنداشتند
پشته ٔ هیزم بدو برداشتند.

رودکی .


اندی که امیر ما بازآمد پیروز
مرگ از پی دیدنش روا باشد و شاید
پنداشت همی حاسد کو باز نیاید
بازآمدتا هر شفکی ژاژ نخاید.

رودکی .


ای غافل از شمار چه پنداری
کِت خالق آفرید نه بر کاری ۞
عمری که مر تراست سر مایه
وید است و کارهات بدین زاری .

رودکی .


تو چه پنداریا که من ملخم
که بترسم ز بانگ سینی و طاس ۞ .

خسروی .


همی نوسواریش پنداشتند
چو خود از سر شاه برداشتند.

فردوسی .


همه دست بر آسمان داشتند
که او را همی کشته پنداشتند.

فردوسی .


که ما بوم آباد بگذاشتیم
جهان در پناه تو پنداشتیم .

فردوسی .


به ایران بروبوم بگذاشتن
سپهدار را باب پنداشتن (؟)

فردوسی .


بزابل شدی بلخ بگذاشتی
همه رزم را بزم پنداشتی .

فردوسی .


یکی زین اسبان نبرداشتند
همی رزم را خوار پنداشتند.

فردوسی .


سیاوش ندانست بازار اوی
همی راست پنداشت گفتار اوی .

فردوسی .


فرستاده را گفت سوی هری
همی رو چو پیدا شود لشکری
چنان دان که بهرام جنگ آور است
مپندار کان لشکر دیگر است .

فردوسی .


دو روزه بیکروز بگذاشتی
شب تیره را روز پنداشتی .

فردوسی .


شه زابل او را نکو داشتی
فزونتر ز فرزندْش پنداشتی .

فردوسی .


همی ویژه در خون لشکر شوی
تو پنداری از راه دیگر شوی .

فردوسی .


گر همی فرعون قومی سحره پیش آرد
رسن و رشته ٔ جنبنده بمار انگارد
باﷲ و باﷲ و باﷲ که غلط پندارد
مار موسی همه سحر و سحره اوبارد.

منوچهری .


عیشی است مرا با تو چونانکه نیندیشی
حالیست مرا با تو چونانکه نپنداری .

منوچهری .


مرد... مبادا... چیزی کند زشت و پندارد که نیکو است . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 98). حاجب پنداشت که هر یکی را بیستگان چوب فرموده است . (تاریخ بیهقی ). و ما [محمود] تا این غایت دانی که به راستای تو چند نیکوئی فرموده ایم و پنداشتیم که با ادب برآمده ای و نیستی چنانکه پنداشته ایم . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 253). و گفتند امیر در بزرگ غلط افتاده و پنداشته است که ناحیت و مردم این بران جمله است که دید. (ایضاً ص 112). گفت : آری سیر خورده گرسنه را مست و دیوانه پندارد. گناه ما راست که بر این صبر می کنیم . (ایضاً 323). پنداشتم که خداوندبفراغتی مشغول است بگمان بودم از بار یافتن و نیافتن . (تاریخ بیهقی ).
و گر شد در هوای تن گرفتار
تو آن کس را بجز شیطان مپندار.

ناصرخسرو.


مر مرا همچو خویشتن نشگفت
که نگونسار و غمر پندارند
که نگونسارمرد پندارد
که همه راستان نگونسارند.

ناصرخسرو.


بر نخوانده خلق پنداری همی
مسلمات ٌ مؤمنات ٌ قانتات .

ناصرخسرو.


تعطیل باشد این و نپندارم
من چیز این همی که تو پنداری .

ناصرخسرو.


زینهار ای پسر این گنبد گردان را
جز یکی کار کن و بنده نپنداری .

ناصرخسرو.


وان فتنه شده ز دست این دشمن
بستاند زهر و نوش پندارد.

ناصرخسرو.


بنی اسرائیل پنداشتند که این بقوت و هنر ایشان بود. (قصص الانبیاء ص 178). ایزد تعالی بر سبیل عادت وعرف فرمود چنانکه تقریرکننده گوید که پنداری که دست من بتو نرسد. (قصص الانبیاء ص 134). و خلق او را مسخر گشتند و پنداشتند که او سلیمان است . (قصص الانبیاء ص 168). یاران پنداشتند که مرده است . (کلیله و دمنه ). بطی در آبگیر روشنائی ماه میدید پنداشت که ماهی است .(کلیله و دمنه ). شتربه حدیث دمنه بشنود... و در سخن او ظن صدق و اعتقاد نصیحت پنداشت . (کلیله و دمنه ). که چون شیر سخن دمنه بشنود پنداشت که نصیحت خواهد کردن . (کلیله و دمنه ). پنداشت که استخوان دیگر است . (کلیله و دمنه ). چون دوم قدح بخوردم نشاطی و طربی در دل من آمد که شرم از چشم من برفت ... و پنداشتم میان من و شاه هیچ فرقی نیست . (نوروزنامه ).از هوش بشد و ماپنداشتیم که بمرد. (تاریخ برامکه ).
تو پنداری که بازیست این میدان چون مینو
تو پنداری که بر هرزه ست این ایوان چون مینا
و گر نز بهر دینستی در اندر بنددی گردون
وگرنز بهر شرعستی کمر بگشایدی جوزا.

سنائی .


چون نیست ز هر چه هست جز باد بدست
چون هست بهر چه هست نقصان و شکست
پندار که هست هر چه در عالم نیست
انگار که نیست آنچه در عالم هست .

(منسوب به خیام ).


همی گوید که از نسل خر عیسی است نسل من
دروغی نو همی بافد که تا من راست پندارم .

سوزنی .


مزاحی کردم او درخواست پنداشت
دروغی گفتم او خود راست پنداشت .

نظامی .


کار تو زانجا که خبر داشتی
برتر از آن شدکه تو پنداشتی .

نظامی .


پندار سر خر و بن خار
در عرصه ٔ بوستان ببینم .

خاقانی .


من ز بی یاری چو در خود بنگرم
هم نه پنداری که یاری داشتم .

خاقانی .


تو غرق چشمه ٔ سیماب و قیر و پنداری
که گرد چشمه ٔ حیوان و کوثری بچرا.

خاقانی .


مانم بکودکی که ز نارنج کفه ساخت
پنداشت کو ترازوی زر عیار کرد.

خاقانی .


و گفت پنداشتم که من اورا دوست میدارم چون نگه کردم دوستی او مرا سابق بود. (تذکرة الاولیاء عطار). و گفت دنیا چه قدر آن دارد که کسی گذاشتن آن کاری پندارد که محال باشد. (تذکرة الاولیاء).
خویشتن را بزرگ پنداری
راست گفتند یک دو بیند لوچ .

سعدی (گلستان ).


ترا با چنین گرمی و سرکشی
نپندارم از خاکی از آتشی .

سعدی (گلستان ).


جوانمردی و لطفست آدمیت
همین نقش هیولائی مپندار.

سعدی (گلستان ).


تو مپندار که خون ریزی و پنهان ماند.

سعدی (گلستان ).


خطیبی کریه الصوت مر خویشتن را خوش آواز پنداشتی . (گلستان ).
حافظا ترک جهان گفتن طریق خوشدلیست
تا نپنداری که احوال جهانداران خوش است .

حافظ.


ما ز یاران چشم یاری داشتیم
خود غلط بود آنچه ما پنداشتیم .

حافظ.


خلقی ز پی من و تو در گفتارند
چون نام من و تو بر زبان می آرند
گویند فلانی و فلانی یارند
ای کاش چنان بدی که می پندارند.

(از فرهنگ سروری ).


روزگار و هر چه در وی هست بس ناپایدار است
ای شب هجران تو پنداری برون از روزگاری .

داوری مازندرانی .


چندانکه زدم ناله نشد چشم تو بیدار
پنداشتم از طالع من خفته تری نیست .

یغما.


پنداشت ستمگر که ستم با ما کرد
بر گردن او بماند و از ما بگذشت .

؟


کافر همه را بکیش خود پندارد.

؟


ذأب ؛ حقیر پنداشتن . ذَحم ؛ حقیر پنداشتن . (منتهی الارب ). || شمردن . بحساب آوردن . فرض کردن . انگاشتن . گرفتن . تقدیر :
گفت پندارم کاین دخترکان زان منند
چون دل و چون جگر و چون تن و چون جان منند.

منوچهری .


|| عجب و تکبر نمودن . (برهان قاطع).
واژه های قبلی و بعدی
واژه های همانند
۴ مورد، زمان جستجو: ۰.۱۱ ثانیه
خوار پنداشتن . [ خوا / خا پ ِ ت َ ](مص مرکب ) تذلیل . اذلال . استذلال . (یادداشت مؤلف ).
راست پنداشتن . [ پ ِ ت َ ] (مص مرکب ) راست شمردن . راست دانستن . راست و حقیقی تصور کردن . راست انگاشتن . صحیح پنداشتن .
بزرگ پنداشتن . [ ب ُ زُ پ ِت َ ] (مص مرکب ) بزرگ آمدن چیزی در نظر و یا گمان .
افسانه پنداشتن . [ اَ ن َ / ن ِ پ ِ ت َ ] (مص مرکب ) افسانه نگاشتن . افسانه دانستن . افسانه فرض کردن : چو با تو درد دل گویم مرا دیوانه پندار...
نظرهای کاربران
نظرات ابراز شده‌ی کاربران، بیانگر عقیده خود آن‌ها است و لزوماً مورد تأیید پارسی ویکی نیست.
برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.