پهلوان حیدر قصاب

پهلوان حیدر قصاب . [ پ َ ل َ ح َ دَ رِ ق َص ْ صا ] (اِخ ) نام پادشاه نهم از ملوک سربداران . در غیبت خواجه ظهیر بسال 760 هَ . ق . بتخت سلطنت جلوس کرد و سیزده ماه حکم راند و در هنگام محاصره ٔ اسفراین یکی از اطرافیانش اورا کشت . (قاموس الاعلام ترکی ). دولتشاه در تذکره گوید: او از دِه ِ چِشُم است و نوکر خواجه علی شمس الدین بوده و در روزگار مشارالیه یکی از تربیت یافتگان او حیدر بوده و بعد از خواجه علی شمس الدین در میان سربداران حشمتی یافت و مرد پهلوان و اهل مروت بود و سفره ٔ عام داشت . مدت یکسال و یک ماه حکومت کرد و نصراﷲ باشتینی در اسفراین بدو یاغی شد و او بپنج هزار مرد بدرقلعه ٔ اسفراین آمد و مدت یک ماه حصار را دربندان کرد و بعد از آن روزی پهلوان حسن دامغانی که از بزرگان سربدار بود و از روزگار خواجه مسعود در میان سربداران مشارالیه بود و سپهسالار پهلوان حیدر قصاب بود با محمد حنطابادی و قتلوق بوغا اتفاق کردند و در طهارت گاه پهلوان حیدر را زخم زده شهید کردند و در بیرون حصار شهر، سر او را ببریدند و پهلوان نصراﷲ باشتینی را آواز دادند و خواجه لطف اﷲ پسر خواجه مسعود در حصاراسفراین بود و پهلوان نصراﷲ و پهلوان حسن دامغانی هر دو اتابک خواجه لطف اﷲ بودند، نقاره بنام امیرزاده لطف اﷲ زدند و سر پهلوان حیدر را بسبزوار فرستادند و کان ذلک فی شهر ربیع الثانی سنه ٔ احدی و ستین و سبعمائة (761 هَ . ق .). (تذکره ٔ دولتشاه سمرقندی ). و نیز رجوع بتاریخ مغول تألیف اقبال ص 473 ببعد شود.