پیل افکن . [ اَ ک َ ] (نف مرکب ) که فیل افکند. که با پیل برآید. که فیل بر زمین زند. کنایه است از مرد دلیر و شجاع . صاحب آنندراج گوید بر قیاس پیلتن و اطلاق این بر اسپ نیز آمده . پیل اوژن
: چو کاموس پیل افکن شیر مرد
چومنشور جنگی سپهر نبرد.
فردوسی .
چه صعب رودی دریانهاد و طوفان سیل
چه منکرآبی پیل افکن و سواراوبار.
فرخی .
نی نی که چو نعمان بین پیل افکن شاهان را
پیلان شب و روزش کشته به پی دوران .
خاقانی .
ای بس شه پیل افکن کافکند به شه پیلی
شطرنجی تقدیرش در ماتگه حرمان .
خاقانی .
ز بیداد کوپال پیل افکنان
فلک چامه در خم نیل افکنان .
نظامی .
به هم پنجگی پیل را بشکنم
شه پیلتن ، بلکه پیل افکنم .
نظامی .
هیون بر وی افکند پیل افکنی
سوی پیلتن شد چو اهریمنی .
نظامی .
برون راند پیل افکن خویش را
رخ افکند پیل بداندیش را.
نظامی .
جوانان پیل افکن شیرگیر
ندانند دستان روباه پیر.
سعدی .