تاجور. [ تاج ْ وَ ] (ص مرکب ، اِ مرکب )
۞ این کلمه از تاج (معرب تاگ ) است با مزید مؤخر «ور». بزبان ارمنی تاگاور (تاجور). کنایه از پادشاه . (آنندراج ). شهریار. تاجدار. مَلِک . سلطان . صاحب تاج . تاج گذارده . شاه . بزرگ . معمم . مکلل . مکلله
: از این دو نژاده یکی تاجور
بیاید برآرد بخورشید سر.
فردوسی .
از آن تاجور خسروان کهن
بکاوس و کیخسرو آید سخن .
فردوسی .
اگر پادشاهی بود در گهر
بباید که نیکی کند تاجور.
فردوسی .
از آن تاجور ماند اندر شگفت
سخن هرچه بشنید در دل گرفت .
فردوسی .
بیاید دمان سوی مهتر پسر
که او بود پرمایه و تاجور.
فردوسی .
بیامد بر تاجور سوفرای
بدستوری بازگشتن بجای .
فردوسی .
بیامد فرنگیس چون ماه نو
بنزدیک آن تاجور شاه نو.
فردوسی .
بگفتیم تا جمله گردان کمر
ببندند پیش تو ای تاجور.
فردوسی .
بگفتند با تاجور یزدگرد
که دانش ز هر گوشه کردیم گرد.
فردوسی .
بکردار کشتی بیامد هیون
دل و دیده ٔ تاجور پر ز خون .
فردوسی .
بکاخ اندر آمد دمان کندرو
در ایوان یکی تاجور دید نو.
فردوسی .
بحال من ای تاجور درنگر
میفزای بر خویشتن دردسر.
فردوسی .
بدو گفت رهام کای تاجور
بدین کار تنگی ، مگردان گهر.
فردوسی .
بزرگ جهانی کران تا کران
سرافراز بر تاجور مهتران .
فردوسی .
بزرگان چو در پارس گرد آمدند
بر تاجور یزدگرد آمدند.
فردوسی .
بکار من ای تاجور درنگر
که سوزان شود هر زمانم جگر.
فردوسی .
بهر چند گاهی ببندم کمر
بیایم ببینم رخ تاجور.
فردوسی .
پس آگاهی آمد ز فرخ پسر
بمادر
۞ که فرزند شد تاجور.
فردوسی .
پس از اردشیرش بهفتم پدر
جهاندار ساسان بدان تاجور.
فردوسی .
پدربرپدر بر پسربرپسر
همه تاجور باد و پیروزگر.
فردوسی .
جهانی پرآشوب شد سربسر
چو از تخت گم شد سر تاجور.
فردوسی .
جهانجوی کیخسرو تاجور
نشسته بر آن تخت و بسته کمر.
فردوسی .
چو ضحاک بشنید بگشاد گوش
ز تخت اندرافتاد و زو رفت هوش ...
چو آمد دل تاجور باز جای
به تخت کئی اندرآورد پای .
فردوسی .
چو خواهی ستایش پس از مرگ تو
خرد باید ای تاجور ترگ تو.
فردوسی .
چنان شاد شد زین سخن تاجور
تو گفتی به کیوان برآورد سر.
فردوسی .
چو رستم پدر باشد و من پسر
بگیتی نماند یکی تاجور.
فردوسی .
ز ره چون بدرگاه شه بار یافت
۞ دل تاجور را بی آزار یافت .
فردوسی .
ز اسب اندرآمد گرفتش ببر
بپرسیدش از خسرو تاجور.
فردوسی .
ز سی نیز بهرام بد پیشرو
که هم تاجور بود و هم شاه نو.
فردوسی .
سپهبد چو گفتار ایشان شنید
دل لشکر از تاجور خسته دید.
فردوسی .
سر تاجور از تن پیلوار
بخنجر جدا کرد و برگشت کار.
فردوسی .
سر تاجور زیرفرمان بود
خردمند از او شاد و خندان بود.
فردوسی .
سرانجام مرد ستاره شمر
بقیصر چنین گفت کای تاجور.
فردوسی .
سر تاجور اندرآمد بخاک
بسی نامور جامه کردند چاک .
فردوسی .
شد آن تاجور شاه و چندان سپاه
همان تخت زرین و زرین کلاه .
فردوسی .
شد آن تاجور شاه با خاک جفت
ز خرم جهان دخمه بودش نهفت .
فردوسی .
غمی شد ز مرگ آن سر تاجور
بمرد و ببالین نبودش پسر.
فردوسی .
فرستاد پاسخ به شیروی باز
که ای تاجور شاه گردن فراز.
فردوسی .
فزون بایدم نزد ایشان هنر
جهانجوی باید سر تاجور.
فردوسی .
که بودند کشته بدان رزمگاه
ز خون بر سر تاجورْشان کلاه .
فردوسی .
که هرگز مبادا چنین تاجور
که او دست یازد بخون پسر.
فردوسی .
که این تاجور شاه لهراسپ است
که باب جهاندار گشتاسپ است .
فردوسی .
کشاورز باشد وگر تاجور
سرانجام بر مرگ باشد گذر.
فردوسی .
کی ِ تاجور بر لب آورده کف
بفرمود تا برکشیدند صف .
فردوسی .
که دستور باشد مرا تاجور
کز ایدر شوم بی کلاه و کمر.
فردوسی .
گر آگه کنی تا رسانم پیام
بدان تاجور مهتر نیک نام .
فردوسی .
نژادش ندانم ندیدم هنر
از اینگونه نشنیده ام تاجور.
فردوسی .
نیاید ز شاهان پرستندگی
نجوید کس از تاجوربندگی .
فردوسی .
ندیدم من اندر جهان تاجور
بدین فر و مانندگی با پدر.
فردوسی .
نکوهش مخواه از جهان سربسر
نبود از تبارت کسی تاجور.
فردوسی .
ورا هرمز تاجور برکشید
به ارجش ز خورشید برتر کشید.
فردوسی .
همی خواست دستوری از تاجور
که تا بازگردد سوی زال زر.
فردوسی .
همه نیکوئیها ز یزدان شناس
مباش اندرین تاجور ناسپاس .
فردوسی .
کس نبیند چو تو کمربندی
در جهان پیش هیچ تاجوری .
مسعودسعد.
تو تاجور ملک شرف بادی و اعدات
بر آتش غم سوخته بادند چوورتاج .
سوزنی .
بسته و خسته روند تاجوران پیش او
بسته به تیغ سبک خسته بگرز گران .
خاقانی .
من که خاقانیم از خون دل تاجوران
می کنم قوت و ندانم چه عجب نادانم .
خاقانی .
تاجوران را ز لعل ، طرف نهی بر کمر
شیردلان را ز جزع ، داغ نهی بر سرین .
خاقانی .
تاجور جهان چو جم ، تخت خدای مملکت
خاتم دیوبنداو بندگشای مملکت .
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 474).
سرورانی که مرا تاج سرند
از سر قدر همه تاجورند.
خاقانی .
بنده خاقانی از تو سرور گشت
بس نمانده که تاجور گردد.
خاقانی .
زین اشارت که کرد خاقانی
سرفراز است بلکه تاجور است .
خاقانی .
ای تاجور اردشیر اسلام
کاجری خورت اردوان ببینم .
خاقانی .
مملکه شهباز راست گرچه خروس از نسب
هست بسر تاجور هست بدم طوقدار.
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 197).
صوت مرغان بدرد چرخ مگر با دم خویش
بانگ کوس ملک تاجور آمیخته اند.
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 133).
تاجوران ملک را فخر ز گوهرت رسد
تو سر گوهری ترا مفخرتاج گوهری .
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 439).
تاجورم چو آفتاب اینْت عجب که بی بها
بر سر خاک عور تن نور تنم دریغ من .
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 835).
سرم از سایه ٔ او تاجور باد
ندیمش بخت و دولت راهبر باد.
نظامی .
کیانی تاج را بی تاجور ماند
جهان را بر جهانجوی دگر ماند.
نظامی .
از سر تخت و تاج شد پدرش
کس نبد تخت گیر و تاجورش .
نظامی .
هرکه تاج از دو شیر بستاند
خلقش آن روز تاجور داند.
نظامی .
بیک تاجور تخت باشد بلند
چو افزون شود ملک یابد گزند.
نظامی .
بر او رنگ زر شد شه تاجور
زده بر میان گوهرآگین کمر.
نظامی .
تاجوران تاجورش خوانده اند
۞ وآن دگران آن دگرش خوانده اند.
نظامی .
تاج بستان که تاجور تو شدی
بر سر آی از همه که سر تو شدی .
نظامی .
راهروان ِ عربی را تو ماه
تاجوران عجمی را تو شاه .
نظامی .
دل تاجور شادمانی گرفت
بشادی پی کامرانی گرفت .
نظامی (از آنندراج ).
سر تاجور دیدش اندر مغاک
دو چشم جهان بینش آگنده خاک .
سعدی (بوستان ).
من اول سر تاجور داشتم
که سر در کنار پدر داشتم .
سعدی (بوستان ).
-
تاجوران ؛ پادشاهان . بزرگان . تاجداران
: گفتی که کجا رفتند آن تاجوران اینک
زایشان شکم خاکست آبستن جاویدان .
خاقانی .
ای ملک جانوران رای تو
وی گهرتاجوران پای تو.
نظامی .
رجوع به تاج و تاجدار شود