جانی کاشانی

جانی کاشانی . [ ی ِ ] (اِخ ) حاجی میرزا جانی کاشانی در 1268 هَ .ق . بقتل رسیده است . او مؤلف کتاب معروف «نقطةالکاف » در شرح احوال سید علیمحمد و اصحاب و اتباع او و حوادث آن دوره ٔ پرآشوب در تاریخ فرقه ٔ بابیه میباشد. وی از تجار کاشان واز قدمای گروندگان غیابی باب بود و وقتی که بحکم حاجی میرزا آقاسی باب را تحت الحفظ از اصفهان که در آنجاقریب یکسال تحت حمایت منوچهرخان معتمدالدوله گرجی حاکم اصفهان زیست نموده بود بقلعه ٔ چهریق آذربایجان میبردند چون بحوالی کاشان رسیدند حاجی میرزاجانی مزبور برئیس مستحفظین باب هزار تومان زر نقد داد و از اوخواهش نمود که باب را یک شب در کاشان در منزل او نگاه دارند و او قبول کرده باب را بخانه ٔ وی آورد و حاجی میرزاجانی مانند کمترین خدام تمام شب را دست بسته مشغول خدمت گزاری بود. دو سال بعد از قتل باب در تبریز جمعی از اتباع او در تهران بقصد انتقام خون او توطئه چیده چند نفر را به نیاوران شمیران در سر راه ناصرالدین شاه بقصد کشتن او نشانده در وقت عبور شاه یکی دو تن از ایشان چند تیر طپانچه بسمت او خالی کردندو شانه ٔ شاه اندکی مجروح شد و در نتیجه ٔ این حرکت حکومت تهران با کمال عنف و شدت بنای تعقیب بابیان و توقیف توطئه کنندگان را گذارد، و بیست و هشت نفر از معاریف آنان را در سلخ ذی القعده ٔ سنه ٔ 1268 هَ .ق . به اشدّ انواع عذاب از قبیل شمعآجین ابدان ایشان و غیرذلک از عقوبات کشتند و از جمله ٔ آن بیست و هشت نفر یکی همین میرزاجانی صاحب ترجمه بود. (وفیات معاصرین به قلم محمدقزوینی ، مجله ٔ یادگار سال 3 شماره ٔ 4).