جاهلیت اولی

جاهلیت اولی . [ هَِ لی ی َ ت ِ لا ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) نادانی اول . نادانیی که در پیش بود: میان مفسران در مقصود از جاهلیت اولی اختلاف است ؛ برخی آنرا زمان ولادت ابراهیم دانند که زنان لباس از لؤلؤ میپوشیدند و در میان مردها بگردش میپرداختند و خود را بر آنان عرضه میکردند. حکم بن عیینه ۞ گفت : زمان بین آدم و نوح است که هشتصدسال بود و رسوم زشتی از آنان حکایت کنند. ابن عباس گفت : زمان بین نوح و ادریس باشد. کلبی گفت : زمان بین نوح و ابراهیم باشد که زنان لباسی از لؤلؤکه دو سوی آن نادوخته بود و لباسی که بدن آنان را پنهان نمیکرد میپوشیدند گروهی زمان بین موسی و عیسی گفته اند. ثعلبی گفت : زمان بین عیسی و محمد (ص ) است .
ابوالعالیه گفت : زمان داود و سلیمان است که زنان را پیراهن نادوخته بود و عضوهائی از بدن را که نمایاندن آن ناپسند بود آشکار میساختند چنانکه زن با شوهر و دوست شوهر خود می نشست و بالاتنه ٔ خود را بدوست شوهر و پائین تن خود را بشوهر اختصاص میداد و چه بسا که یکی از آنان درخواست معاوضه میکرد.
ابن عطیه گفت : بعقیده ٔ من خدای تعالی بزمانی اشاره دارد که زنان (پیغمبر) آنرا درک کرده بودندو امر میکند که از سیره ٔ خود که در جاهلیت و زمان کفر داشتید (یعنی بی غیرتی و بی حجابی ) دست بردارید نه اینکه مراد از جاهلیت اولی زمان یا عصر خاصی باشد بلکه لفظ جاهلیت بر زمان پیش از پیغمبر گفته شده . (از بلوغ الارب ج 1 صص 17 - 18).