جرح و تعدیل

جرح و تعدیل . [ ج َ ح ُ ت َ ] (ترکیب عطفی ، اِ مرکب ) علم ... علمی است که از جرح و تعدیل راویان با الفاظ مخصوصی و از مراتب آن الفاظ در آن بحث میشود. و این علم از فروع علم رجال احادیث است و با آنکه از رشته های مهم این علم است هیچکس آن را ذکر نکرده است . سخن در جرح و تعدیل رجال روایت از شخص رسول اکرم (ص ) شروع شده پس از او بسیاری از صحابه و سپس تابعان و تابعان تابعان . آن را انجام داده اند. این عمل تورعاً و بمنظور حفظ احکام شریعت نه بمنظور عیبجویی مردم تجویز شده است . و همان طور که جرح شهود رواست جرح راویان نیز جایز است ، زیراکاوش تحقیق در امور دین از تحقیق درباره ٔ حقوق و اموال مردم شایسته تر و لازم تر است . بدین جهت این را برخود لازم میدانستند و نخستین کس از ائمه ٔ حفاظ که بدین امر دست زد شعبةبن حجاج بود سپس یحیی بن سعید از او پیروی کرد. ذهبی در میزان الاعتدال گوید: نخستین کس که در این باب مطالبی فراهم آورد امام یحیی بن سعید قطان بود و پس از وی شاگردان او یحیی بن معین و علی بن مدینی و احمدبن حنبل و عمروبن علی قلانسی و ابوخیثمه زهیر وتلامذه ٔ آنان چون ابوزرعه و ابوحاتم و بخاری و مسلم و ابواسحاق جوزجانی و نسایی و ابن خزیمه و ترمذی و دولابی و عقیلی و ابن عدی و ابوالفتح ازدی و دارقطنی و حاکم و جز آنان در این موضوع سخن گفتند. کتابهایی که در این باب تألیف شده عبارت اند از: 1 - کتاب الجرح و التعدیل ، تألیف ابوالحسن احمدبن عبداﷲ عجلی کوفی نزیل طرابلس مغرب متوفی 261 هَ . ق . 2 - کتاب الجرح و التعدیل ، تألیف امام حافظ ابومحمد عبدالرحمان بن ابوحاتم محمد رازی متوفی 327 هَ . ق . 3 - الکامل ، تألیف ابن عدی . این کتاب کامل ترین تألیف در این باب است . 4 - میزان الاعتدال فی نقد الرجال ، تألیف ذهبی ، این کتاب جامعترین تألیف در این موضوع است . 5 - لسان المیزان ، تألیف ابن حجر. (از کشف الظنون ).