خرم رود

خرم رود. [ خ ُرْ رَ ] (اِخ ) یکی ازدهستانهای سه گانه ٔ شهرستان تویسرکان . این دهستان درشمال شهرستان واقع و محدود است از طرف شمال به بخش اسدآباد شهرستان ، از جنوب بدهستان کرزان رود تویسرکان و از خاور بکوه الوند و از باختر به بخش کنگاور.
آب و هوا: هوای دهستان سردسیر و ییلاقی و تابستان آن معتدل و یکی از نقاط خوش آب وهواست . آب اکثر قراء دهستان از چشمه سار و زه آب رودخانه ٔ خرم رود تأمین میشود.
ارتفاعات : سلسله کوه الوند در شمال خاوری این دهستان واقع و شعب آن از جنوب و شمال دهستان را محصور نموده است . قله ٔ مشهور به قله ٔ دائم البرف از کوه الوند به ارتفاع 3467متر در شمال باختر دهستان واقع و یال جنوب باختری آن تا حدود خسروآباد واقع در سر راه شوسه ٔ کنگاور به همدان کشیده شده و حد طبیعی بین این دهستان با بخش اسدآباد است . شعبه ٔ دیگر از کوه الوند در همان جهت جنوب دهستان ادامه یافته به کوه مرتفع پرتگاهی خان گرمزمنتهی و حد طبیعی این دهستان با دهستان گرزان رود محسوب میشود. ارتفاع قله ٔ منفرد خان گرمز از سطح دریا 2868 متر است . گودترین نقطه ٔ این دهستان بیش از 1495 متر ارتفاع دارد. رودخانه ٔ خرم رود از حدود آبادی شهرستانه پس از مشروب نمودن قراء مجاور خود در حدود آبادی سهم الدین کنگاور با رودخانه ای که از اسدآباد می آید یکی شده وارد بخش کنگاور میشود. در همین دهستان شعبه ٔ دیگری که از چشمه سارهای وردآورد و کهنوش سرچشمه گرفته در حدود نجف آباد به این رودخانه میریزد. محصول عمده ٔ دهستان غلات و حبوبات و انواع میوه های صیفی و چوب و کتیراست . صادرات آن خشکبار و چوب و لبنیات می باشد.
راه های آن عبارتند از راه شوسه ٔ تویسرکان به کرمانشاه در جنوب و شوسه ٔ کنگاور به همدان در باختر که کمتر مورد استفاده است . راههای داخله ٔ دهستان مالرو ولی در صورت اقدام ممکن است از کنار رودخانه ٔ خرم رود تا اشتران مرکزی دهستان راه فرعی احداث شود. نزدیکترین ومستقیم ترین راه مالرو تویسرکان به همدان در این دهستان از گردنه ٔ مشهور شهرستانه الوند گذشته از طریق عباس آباد به همدان می رسد. تابستان صعب العبور و زمستان در اثر کثرت برف بکلی مسدود می گردد.
دهستان خرم رود از 39 آبادی کوچک و بزرگ تشکیل شده ، سکنه ٔ آن در حدود 17هزار نفر و مرکزدهستان آبادی اشتران و قراء مهم آن بشرح زیر است : سیستانه ، وردآورد، کهنوش ، بوجان ، شهرستانه ، کشانی ، سنجوزان و ولاشجرد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).