خشک ریشه

خشک ریشه . [ خ ُ ش َ / ش ِ ] (اِ مرکب ) بهانه . عذر. (برهان قاطع) (از ناظم الاطباء).
- خشک ریشه کردن ؛ بهانه کردن . عذر آوردن باشد اگر چنانکه گویند خشک ریشه می کند مراد آن باشد که بهانه می کند. (برهان قاطع).
|| خشکی روی زخم . خشک ریش . (از برهان قاطع) (از ناظم الاطباء). ریشی که با وی رطوبت نباشد. سعفه ٔ یابسه . (بحر الجواهر). دله . (یادداشت بخط مؤلف ) : دله : والخاتم ، هو الداء المجفف الذی یجفف سطح الجراحة حتی یصیر خشکریشه . (قانون ابوعلی سینا). و اذا وضع منه فی قطنة و ضمدت به القروح اذهب الخشکریشه منها. (ابن البیطار). خشک ریشه سیاه برآرد [ جمره ] همچون خشک ریشه ٔ جایگاه که داغ کرده باشند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). ریش بینی سه گونه باشد یا خشک باشد و خشک ریشه بر می آرد... (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). از بهر آنکه سر جراحت را بسوزد و داغ کند و خشک ریشه برآرد و بیم باشد که اگر خشک ریشه بیفتد خون آمدن معاودت کند و بیشتر از بار نخست آید از بهر آنکه هر گاه که خشک ریشه بیفکند سر رگ فراختر [ گردد ]. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و بباید دانست که فسرده شدن خون بر جراحت و خشک ریشه که بر سر جراحت بسته شود سیلان خون باز دارد. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و هرگاه جراحت را داغ کنند یا داروهای تیز داغ کننده برنهند خشک ریشه برآرد... لکن بیم باشد که هرگاه خشک ریشه بیفتد دیگر بار خون گشاده شود. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).