زاج اصفر

زاج اصفر. [ ج ِ اَ ف َ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) زاج زرد که بهندی کسیس نامند. ماهیّت آن ، بهترین اقسام زاجات و افضل آن ذهبی و درخشنده ٔ آن است .
طبیعت آن : در سوم گرم و خشک ، سوخته ٔ آن لطیفتر، بخلاف سایر املاح که به احراق قویتر میشوند و مغسول آن را حدت کمتر.
افعال و خواص آن : آشامیدن آن جهت قتل و اخراج اقسام کرم معده و تحلیل ورم و صلابت طحال مؤثر و غرغره ٔاقسام زاج با سرکه جهت زلوی در حلق مانده مجرب و چون دو جزء آن را با یک جزء قلیمیا با سرکه سائیده در ظرف سفال کرده چهل روز در تابستان در آفتاب و در زمستان در زیر سرگین اسب دفن کنند بغایت تند و جالی میگردد. و ازاله ٔ بیاض غلیظ و ناخنه می نماید. و در ازاله ٔ گوشت زائد زخمها بیعدیل و در رنگ کردن موی مؤثر،مقدار شربت آن که بی خطر باشد تا یک دانگ و زیاده برآن خطرناک . مصلح آن ، قی کردن بشیر تازه دوشیده و روغن تازه و کره و شکر و ترطیب شدن . بدل آن زنگار است وفولاد جواهردار را بعد از تصقیل و تصفیه بدان جوهر میدهند. (مخزن الادویه ). و رجوع به زاج شود.