زاید ثقه . [ ی ِ دِ ث ِ ق َ
/ ق ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) زائد ثقه . در اصطلاح محدثان ، حدیثی است که یک راوی ثقه بدان متفرد باشد و مضمون آن در احادیث راویان دیگر نیامده باشد. در کشاف اصطلاحات الفنون آرد: نزد محدثان ، زائد ثقه سه گونه است :
1 - حدیثی که راوی ثقه نقل کند و مضمون آن با احادیث دیگر راویان ثقه مخالفت و تباین داشته باشد. این حدیث را مانند حدیث شاذّ، مردودمیدانند.
2 - آن است که حدیث (انفرادی ) ثقه ، با روایت دیگران تباین نداشته باشد، این حدیث به اتفاق ، مورد قبول است .
3 - آن است که حدیث ثقه مخالف و یا موافقت کلی با احادیث دیگر ندارد بلکه مخالف جزئی است مانند آنکه راویان روایتی عام ، نقل کنند که : جعلت لنا الارض مسجداً و طهوراً حدیثی خاص نیز نقل شده که : جعلت تربتها لناطهوراً
۞ . خطیب از جمهور نقل کند که زیادتی ثقه مطلقاً پذیرفته است ، خواه زائدو ناقص هر دو بنقل یک راوی باشد خواه از یک راوی نباشد. و گفته شده است که مطلقاً مردود است و برخی گفته اند زائد از یک راوی (یعنی در صورتی که راوی زائد وناقص یک تن باشد) مردود و در غیر این صورت مقبول است . و حق قول نخستین راست در صورتی که این زائد مسند باشد و دیگر روایات مرسل یا این موصوله باشد و آنها مقطوعه یا این مرفوعه باشد و آنان موقوفه
۞ .