زجاجی

زجاجی . [ زَج ْ جا ] (اِخ ) عبدالرحمان بن اسحاق ، مکنی به ابوالقاسم ، صاحب «الجمل »، منسوب است بسوی شیخ خود که ابواسحاق زجاج است . (از منتهی الارب ). عبدالرحمان بن اسحاق نحوی ، صاحب «جمل »، اهل بغداد و مقیم دمشق بود. از محمدبن عباس یزیدی و ابن درید و ابن انباری روایت دارد. وی را به استاد او ابواسحاق زجاج منسوب دارند و زجاجی گویند. (از تاج العروس ). سمعانی آرد: ابوالقاسم عبدالرحمان بن اسحاق زجاجی نحوی ، از شاگردان ابواسحاق زجاج بود، ادبیات و نحو از او فراگرفت و بملازمت او درآمد تا آنجا که بدو منسوب و معروف گردید. وی اهل بغداد بود و در دمشق اقامت داشت . از محمدبن عباس ترمدی و علی بن سلیمان اخفش و ابوبکربن درید و ابوعبداﷲ نفطویه و ابوبکربن انباری نقل حدیث کند. احمدبن محمدبن سلامه ٔ دمشقی و ابومحمدبن ابی نصر دمشقی و دیگران از او روایت دارند. (از انساب سمعانی ). زرکلی آرد: عبدالرحمان بن اسحاق نهاوندی (متوفی 337 هَ . ق . / 949 م .)، استاد عربیت در روزگار خود بود. در نهاوند متولد گردید، در بغداد تربیت یافت و بزرگ شد، و در طبریه ٔ شام بدرود گفت . او راست : «الجمل الکبری » و «الایضاح الکافی » در نحو، «الزاهر» در لغت و نیز «شرح الف و لام مازنی »، «شرح خطبه ٔ ادب الکاتب »، «المخترع » و «امالی ». (از اعلام زرکلی چ 2 ج 4 ص 69). در حاشیه ٔ همین صفحه از کتاب مزبور به کتابهای زیر ارجاع شده است : وفیات الاعیان ج 1 ص 278، بغیة الوعاة ص 297 و فهرست کتبخانه ج 4 ص 260. در حاشیه ٔ معجم المطبوعات ج 1 ص 964 در ذیل ترجمه ٔ ابواسحاق زجاجی علاوة بر وفیات الاعیان و بغیة الوعاة به فهرست ابن ندیم ص 85 و روضات الجنات ص 425 نیز ارجاع شده است . رجوع به معجم المطبوعات ج 1 ص 964، ریحانة الادب ، تاریخ الخلفاء ص 131 و 269 شود.