ژنده پیل . [ ژَ دَ
/ دِ ] (اِ مرکب ) پیل بزرگ . فیل بزرگ . فیل کلان . فیل مست و خشمگین . معرب آن زندفیل است . (از تاج العروس ). کلثوم
: رده برکشیده سپاهش دو میل
به دست چپش هفتصد ژنده پیل .
فردوسی .
گرازان سواران دمان و دنان
به دندان زمین ژنده پیلان کنان .
فردوسی .
خروشیدن کوس با کرّنای
همان ژنده پیلان و هندی درای .
فردوسی .
یکی پهلوان است گرد و دلیر
به تن ژنده پیل و به دل نرّه شیر.
فردوسی .
یکی ژنده پیلی بیاراستند
بر او تخت زرین بپیراستند.
فردوسی .
مبارز چو شیروی درنده شیر
چو شاپور یل ژنده پیل دلیر.
فردوسی .
بدل گفت پیکار با ژنده پیل
چو غوطه است خوردن به دریای نیل .
فردوسی .
نبرد کسی جوید اندر جهان
که او ژنده پیل اندرآرد ز جان .
فردوسی .
پس لشکرش هفت صد ژنده پیل
خدای جهان یاور و جبرئیل .
فردوسی .
ز لشکرگه پهلوان بر دو میل
کشیده دورویه رده ژنده پیل .
فردوسی .
بزیر اندرش باره ٔ گامزن
یکی ژنده پیل است گوئی بتن .
فردوسی .
به پیش سپاه اندرون پیل و شیر
پس ژنده پیلان یلان دلیر.
فردوسی .
سوی سام نیرم نهادند روی
ابا ژنده پیلان پرخاشجوی .
فردوسی .
به رزم اندرون ژنده پیل بلاست
به بزم اندرون آسمان وفاست .
فردوسی .
به یک دست بربسته شیر و پلنگ
به دست دگر ژنده پیلان جنگ .
فردوسی .
ابا کوس و با ژنده پیلان مست
همان گرزه ٔ گاوپیکر به دست .
فردوسی .
همی رفت شاه از بر ژنده پیل
بر آن تخت پیروزه برسان نیل .
فردوسی .
به تن ژنده پیل و به جان جبرئیل
به کف ابر بهمن به دل رود نیل .
فردوسی .
همی رفت تازان سوی ژنده پیل
خروشنده مانند دریای نیل .
فردوسی .
وزان ژنده پیلان هندی چهار
همه جامه و فرش کردند بار.
فردوسی .
سه دیگر فرستادن تخت عاج
بر این ژنده پیلان و پیروزه تاج .
فردوسی .
مرا خیره گشتی سر از فرّ شاه
وزان ژنده پیلان و چندین سپاه .
فردوسی .
یکی تخت بر کوهه ٔ ژنده پیل
ز پیروزه تابان بکردار نیل .
فردوسی .
به گرد اندرش ژنده پیلان دویست
تو گفتی به گیتی جز او شاه نیست .
فردوسی .
ز هاماوران بود صد ژنده پیل
یکی لشکری ساخته تا دو میل .
فردوسی .
تهمتن بپوشید ببر بیان
نشست از برژنده پیل دمان .
فردوسی .
تو گفتی هر زمانی ژنده پیلی
بلرزاند ز رنج پشگان تن .
منوچهری .
بارکش چون گاومیش و حمله بر چون نره شیر
گامزن چون ژنده پیل و بانگ زن چون کرگدن .
منوچهری .
از ننگ آنکه شاهان باشند بر ستوران
بر پشت ژنده پیلان این شه کند سواری .
منوچهری .
پر خوری ژنده پیل باشی تو
کم خوری جبرئیل باشی تو.
سنائی .
|| کنایه از پهلوان بسیار نیرومند و دلیر
: بگفتا دریغ از چنین ژنده پیل
که بودی خروشان چو دریای نیل .
فردوسی .
تن ژنده پیل اندرآمد به خاک
جهان گشت از این درد ما را خباک .
فردوسی .