سراب

سراب . [ س َ ] (اِخ ) یکی از شهرستانهای استان دوم کشور و در قسمت باختر شهرستان تبریز در منطقه ٔ کوهستانی و جلگه مانند دهلیزی است که بین دو رشته جبال سبلان از شمال و بزگوش از جنوب واقع شده است . قسمت عمده ٔ دهات این شهرستان در دامنه های سبلان و قسمت دیگر در جلگه واقع شده است . حدود شهرستان بشرح زیر است : از شمال به ارتفاعات سبلان ، از جنوب بکوه بزگوش ، از خاور بشهرستان اردبیل ، از باختر بشهرستان تبریز.
آب و هوا: هوای شهرستان نسبت به پستی و بلندیی که دارد متغیر بوده و به دو منطقه تقسیم میشود، منطقه ٔ جلگه دارای هوای معتدل و منطقه ٔ کوهستانی دارای هوای سردسیری است . آب مشروبی و مزروعی شهرستان از چشمه و رودخانه های محلی دامنه های جنوبی سبلان و دامنه های شمالی بزگوش تأمین میگردد.
ارتفاعات : رشته جبال سبلان که در شمال شهرستان واقع است و مهمترین قله ٔ آن بنام سبلان معروف و ارتفاع آن 4200 گز است و مقبره ٔ «بردیون » در پای این قلعه واقع شده است . رشته ٔ جبال بزگوش در جنوب شهرستان واقعو قله ٔ معروف آن بزگوش است و ارتفاع آن 3170 گز است . خود شهر با تعدادی دهات در جلگه بین دو رشته جبال سبلان و بزگوش واقع شده است .
رودخانه ها: مهمترین رودخانه های شهرستان عبارت از رودخانه ٔ پشو و رودخانه ٔ نسویون است که از دامنه های جنوبی سبلان سرچشمه میگیرند و رودخانه ٔ وانق از دامنه های شمال باختری بزگوش سرچشمه میگیرد. محصولات عمده ٔ شهرستان عبارتند از غلات ، بزرک ، حبوبات . صادرات مهمش غلات و روغن بزرک و محصول دامی مخصوصاً روغن است . واردات آن پارچه ، قند، شکر و چای است .
شهرستان سراب از دو بخش زیر تشکیل می شود:
1 - بخش مرکزی از 149 آبادی و دارای 106975 تن جمعیت .
2 - بخش آلان از 33 آبادی و دارای 17710 تن جمعیت است که جمعاً از 182 آبادی تشکیل شده و جمعیت آنها با خود شهر 139500 تن است . راه شوسه ٔ اردبیل و تبریز از این شهرستان عبور می نماید و بعضی از قراء آن هم دارای جاده ٔ ماشین رو بوده بقیه اش بواسطه ٔ کوهستانی بودن دارای راه مالرو است .
سراب ؛ نام بخش مرکزی شهرستان سراب . از شمال بکوه سبلان ، از جنوب بکوه بزگوش ، از خاور بشهرستان اردبیل ، از باختر به بخش آلان براغوش و بستان آباد محدود شده است . موقعیت طبیعی آن کوهستانی وسردسیر و ییلاقی است . از 7 دهستان بشرح زیر تشکیل میشود:
دهستان آغمیان از 31 آبادی و 20689 تن جمعیت ، دهستان رازلیق از 19 آبادی و 16010 تن جمعیت ، دهستان ملایعقوب از 25 آبادی و 14010 تن جمعیت ، دهستان هریس از 28 آبادی و 22679 تن جمعیت ، دهستان نیکجه از 19 آبادی و 8392 تن جمعیت تشکیل گردیده است و بقیه ٔ مشخصات آن در تعریف شهرستان توضیح و شرح داده شده است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).