شوخ چشم

شوخ چشم . [ چ َ / چ ِ ] (ص مرکب ) گستاخ و بی ادب . (ناظم الاطباء). بیشرم . بی آزرم :
غمی گشت و بگذاشت دریابخشم
به فرزند گفت ای بد شوخ چشم .

فردوسی .

اگر سرد گویم بر این شوخ چشم
بجوشد دلش گرم گردد ز خشم .

فردوسی .

من این دو لفظ مثل سازم از کلام عوام
به وقت آنکه ز هر شوخ چشمم آید خشم .

خاقانی .

امروز شوخ چشمان آسوده خاطرند
من شوخ چشم نیستم ای کاش هستمی .

خاقانی .

و سپهر شوخ چشم غدار چشم زخمی رسانید. (سندبادنامه چ استانبول ص 245).
بسکه بودم چون گل نرگس دوروی و شوخ چشم
باز یکچندی زبان در کام چون سوسن کشم .

سعدی .

که ای شوخ چشم آخرت چند بار
بگفتم که دستم ز دامن مدار.

سعدی .

طزع ؛ شوخ چشم شدن . طسع؛ شوخ چشم شدن . (منتهی الارب ). || زیبا. عشوه گر :
بخندد بگوید که ای شوخ چشم
ز عشق تو گریم نه از درد و خشم .

فردوسی .

از که آمختی نهادن شعرها ای شوخ چشم
گر به رسته ٔ عاشقان هرگز نبودی آشنا.

عسجدی .

و گل سرخ روی سبزقبا شوخ چشم رعنا... مجاورت خار موجب ننگ و عار نمیشمرد. (سندبادنامه ص 184).
شوخ چشم از سر بهانه نرفت
تیر بر چشمه ٔ نشانه نرفت .

نظامی .

پسری شوخ چشم و کشتی گیر
شوخ چشمی که بگسلد زنجیر.

سعدی .

ساقیان سیم ساق و شاهدان شوخ چشم
عاشقان خوش نفس جان پروران خوش نشین .

؟ (از ترجمه ٔ محاسن اصفهان ص 32).

|| گستاخ . جسور. بی باک . ماجن . (منتهی الارب ) :
دیدم همه طپان و بی آرام و شوخ چشم
او باز آرمیده و پرشرم و کش خرام .

سوزنی .

کو دشمن شوخ چشم بی باک
تا عیب مرابه من نماید.

سعدی .