طرابلس شام . [ طَ ب ُ ل ُ س ِ ](اِخ )
۞ مؤلف قاموس الاعلام گوید: نام قضائی است در ولایت بیروت و عبارت است از قسم جنوب غربی سنجاق ، از طرف شمال و شرق با قضای عکامحدود میباشد، و
91 قریه دارد و مشتمل است بر
5 ناحیه و اراضی عشیره ٔ عرب الجحیش و عده ٔ نفوس آن بر
41871 تن بالغ گردد و
30336 تن از اینان مسلمانند - انتهی . امروزه دارای
40000 سکنه است . || طرابلس شام (سنجاق ...) مؤلف قاموس الاعلام ترکی آرد: یکی از ایالتهای پنجگانه ٔ ولایت بیروت است ؛ از طرف جنوب به سنجاق جبال لبنان ، از سمت مشرق به سنجاق حما از ولایت سوریه ، از سوی شمال به سنجاق لاذقیه و از جانب مغرب به دریای سفید محدود میباشد. اراضی آن ناهموار و پرعارضه است ، دامنه های جبل لبنان و جبل نصیریه در اندرون سنجاق پخش شده ، انهار بسیاری دارد و از همه بزرگتر در میان دو سلسله ٔ مزبور جاری و موسوم به نهر کبیرمیباشد، و خاک آن بسیار حاصلخیز و پرمحصول و هوای سواحل آن بی اندازه گرم و نقاط مرتفع داخله ٔ آن خنک و بطور کلی معتدل و سالم است . محصولات عمده ٔ آن عبارت از: گندم ، جو، ذرت ، ارزن ، نخود، عدس باقلا و حبوبات دیگر و نیز تنباکو و سیب زمینی و غیره و میوه های بسیار از قبیل : پرتقال ، لیمو، انار، انجیر، انگور، زیتون فراوان هم دارد، روغن زیتون بمیزان کلی حاصل شود، زنبور و کرم ابریشم آن نیز فراوان است و انگبین و نوغان جزو صادرات سنجاق است ، و در اندرون لوا به پرورش دام نیز توجه بسیار میشود. سالانه بیش از
300000 اوقه
۞ پشم حاصل گردد. مقدار جنگلهای سنجاق به
157000 دونم
۞ بالغ میشود و درختان بزرگ و گوناگون صنعتی دارند. اکتشافاتی برای کشف معادن هنوز بعمل نیامده ، نفوس لوابه
124785 تن بالغ گردد که قریب
91183 تن مسلم سنی و نصیری و بقیه غیرمسلم روم ، مارونی ، کاتولیک ، ارمنی ، پروتستان و یهودی میباشند و
154 باب جوامع و مساجدو مکاتب و معابد دیگر دارد.
567 قریه در این سنجاق موجود است و به چهار قضا و
5 ناحیه مقسم گشته است .