علویان طبرستان

علویان طبرستان . [ ع َ ل َ ن ِ طَ ب َ رِ ] (اِخ ) نام شعبه ایست از ائمه ٔ علوی یا زیدی که در سعده ٔ یمن حکومت می کرده اند و خود را از فرزندان امام حسن (ع ) یا امام حسین (ع ) می دانستند. مدتها در شهرهای ساحلی بحر خزر یعنی دیلم و گیلان و طبرستان در ادعای امامت باقی ماندند و مدعی خلفای عباسی بغداد بودند، تا اینکه در سال 250 هَ . ق . موفق به تصرف طبرستان و تشکیل دولت و ضرب سکه شدند. و در حدود 64 سال بر آنجا حکومت کردند و سرانجام به دست سامانیان و آل زیار منقرض شدند. کسانی که از علویان بر طبرستان حکومت کردند بترتیب عبارتند از: 1- حسن بن زید، از 250 تا 270 هَ . ق . 2- محمدبن زید، از 270 تا 287 هَ . ق . 3- حسن بن علی اطروش الناصر، از 301 تا 304 هَ . ق . 4- حسن بن قاسم از 304 تا 316 هَ . ق . و در بین سالهای 287 تا 301 نیز حکومت سامانی بر این سرزمین مسلط بود. بعد از انقراض علویان ، چند خاندان از آنها که رقیب یکدیگر نیز بودند تا مدتی در گیلان و دیلم حکومت داشتند. و یکی ازآنان که ابوالفضل جعفر الثائر فی اﷲ (؟) نام داشت بنام خود سکه نیز زد. (از طبقات سلاطین اسلام ص 114). ونیز رجوع به تاریخ طبرستان ابن اسفندیار ص 94 شود.