علی اکبر بایکی

علی اکبر بایکی . [ ع َ اَ ب َ رِ ] (اِخ ) معروف به شیخ علی اکبر تربتی یا شیخ علی اکبر مکفر. وی از مردم بایک بود که قریه ای از نواحی تربت حیدریه است . تحصیلات قدیم را در مدارس مشهد تا مرحله ٔ اجتهاد به پایان رسانید. نخست در مدرسه ٔ ضراب خان واقع در بست پائین خیابان سکونت داشت واز محضر عالمان فقه و فلسفه و اصول آن روزگار چون مرحوم حاج میرزاحبیب مجتهد و آقازاده (فرزند مرحوم ملاکاظم ) و آقابزرگ حکیم و دیگران استفاده می کرد. وسپس به علوم جدید توجه کرد و زبانهای روسی و انگلیسی و فرانسه را فراگرفت و از منابع اروپائی نیز استفاده می کرد. وی زبان اسپرانتو را بخوبی آموخته بود و در آن روزگار (1300 تا 1303 هَ .ش .) مبلغ این زبان بود و کلاسی برای تعلیم آن تأسیس کرد. و نیز روزنامه ای به نام «دنیای نو» منتشر کرد که چند شماره بیش نشر نیافت . مقالات و اشعار وی در جراید خراسان انتشار یافت و در دوران نخست وزیری سردارسپه منظومه ای به بحر متقارب به نام «سردارسپه نامه » سرود. در سیاست پیرو عقاید افراطی بود و بهمین سبب اغلب در زندان و تبعید به سر می برد. و در حدود سال 1310 هَ . ق . به تهران آمد و در مدرسه ٔ سپهسالار سکونت گزید و مورد عنایت تیمورتاش واقع شد و در انجمن ادبی شرکت می جست و گاه نیز بتدریس می پرداخت تا در سال 1320 هَ . ق . بسن 70 سالگی زندگی را بدرود گفت . وی دانشمندی راستگو و باشهامت و باصراحت لهجه بود و حقیقت را در هر امری بی پروا بازمی گفت و در پرهیزگاری و عفت و امانت بی همتا بود و می توان او را از لحاظ عقاید افراطی که گاهی جنبه ٔ الحاد پیدا می کرد و در عین حال تقوی و پاکدامنی ، به ابوالعلای معری تشبیه کرد. و کلمه ٔ «مکفر» از آنجا بر وی نهاده شد که برخی از قشریون وی را تکفیر کرده بودند.