علی مصنفک

علی مصنفک . [ ع َ ی ِ م ُ ص َن ْ ن ِ ف َ ] (اِخ ) ابن محمودبن محمدبن مسعودبن محمودبن محمدبن محمدبن محمدبن عمر شاهرودی بسطامی هروی رازی فخری بکری حنفی . مشهور به مصنفک و ملقب به علاءالدین . وی از مشاهیر علمای عامه و از احفاد فخر رازی بود. نسب او از یک سو به ابوبکر صدیق و از سوی دیگر به عمربن خطاب میرسد. او را در حدیث و تفسیر و فقه حنفی و شافعی و برخی از دانشهای دیگر دستی توانا بود. مصنفک در سال 803 هَ . ق . در هرات یا در شاهرود (از مضافات بسطام ) متولد شد و در هرات دانش آموخت و در سن هیجده یا بیست سالگی به تألیف و تصنیف پرداخت به همین سبب مشهور به مصنفک شد، چه «ک » علامت تصغیر است . وی در سال 871 یا 875 هَ . ق . در قسطنطنیه (اسلامبول ) درگذشت و در جوار ابوایوب انصاری دفن شد. او را تألیفات بسیاری است که از آن جمله است : 1- الاحکام و الحدود، در فقه . 2- انوار الاحداق ، به فارسی که آن را برای محمودپاشای وزیر تألیف کرده است . 3- تحفةالسلاطین ، به فارسی ، در اخلاق و نصایح که آن را برای الغبیک نوشته است . 4- التحفة المحمودیة، به فارسی ، در نصایح ملوک و وزراء که آن را نیز به نام الغبیک وزیر نگاشته است . 5- التلویح . 6- حاشیه بر شرح عقاید نسفی ، از تفتازانی . 7- حاشیه بر کشاف زمخشری ، در تفسیر. 8- حاشیه بر مطالع الانوار ارموی ، در منطق . 9- حاشیه ٔ مطول . 10- حدائق الایمان لاهل الیقین و العرفان . 11- محمدیة، که تفسیر قرآن کریم است و آن را به امر سلطان محمدخان فاتح هفتمین سلطان عثمانی (855-886 هَ . ق .) درادرنه تألیف کرده است و به همین جهت آن را «محمدیه » نامیده است . 12- ملتقی البحرین ، که در تفسیر قرآن است . (از ریحانة الادب ج 4 ص 32) (معجم المؤلفین ).