قاضی دولت آبادی

قاضی دولت آبادی . [ دَ ل َ ] (اِخ ) شهاب الدین یا احمدبن شمس الدین بن عمر هندی که در زمان خود ملقب به ملک العلماء بود. از علما وعرفای قرن نهم هجری است . وی فنون شریعت و طریقت را جامع و در شعر نیز ماهر بود. از اشعار اوست که به یکی از حکام نوشته و کنیزکی از وی درخواست کرده است :
این نفس خاکسار که آتش سزای اوست
پرباد گشت و لایق بی آب کردن است
یک کس چنان فرست که پا بر سرم نهد
ریزم همه منی و تکبر که در من است .
تألیفاتی دارد. او راست :1- ارشاد النحو. 2- بحر مواج در تفسیر قرآن به فارسی . 3- بدیع البیان در علم بلاغت . 4- شرح قصیده ٔ بانت سعاد که به مصدق الفضل معروف و در حیدرآباد هند چاپ شده است . 5- شرح کافیه . 6- مناقب السادات . وی به سال 848 یا 849 هَ . ق . در جونفور (جونپور) یکی از شهرهای هند وفات یافت . (هدیة الاحباب ص 262) (قاموس الاعلام ج 4 ص 2884) (معجم المطبوعات ص 190) (ریحانة الادب ج 2 ص 358). و رجوع به احمدبن شمس الدین شود.