قاهر با

قاهر با. [ هَِ رُ بِل ْ لاه ْ ] (اِخ ) (الَ ...) محمدبن احمد معتضدعباسی (287 - 339 هَ . ق .)، نوزدهمین خلیفه از خلفای عباسی که به سال 320 هَ . ق . پس از وفات مقتدر با او بیعت کردند. وی روش نیکوئی نداشت . لشکر بر او شوریدند و چشمانش را درآوردند و به سال 322 هَ . ق . او را از خلافت خلع کرده بزندان افکندند و سپس آزادش ساختند و در بغداد به سال 339 هَ . ق . وفات یافت . (الاعلام زرکلی ج 3 ص 846). کنیه ٔ او ابومنصور است و مادرش کنیزکی «قبول » نام ، در 28 شوال سال 320 هَ . ق . با او بیعت کردند. وی مردی مهیب و قتال و مال دوست بود. مدت قاهر دراز نکشید و او را خلع کردند و سبب آن بود که وزیر او ابن مقله از بیم او پنهان شد و امرای لشکر و لشکریان را با او متغیر کرد و ایشان را بر آن داشت که ناگاه در دارالخلافه او را بگرفتند و میل کشیدند و در دارالسلطنه حبس کردند. مدتی در حبس بماند بعداز آن بیرونش آوردند، روزی دیدند که در جامع منصور صدقه میخواست نه از درویشی بلکه مرادش تشنیع بود بر مستکفی خلیفه ، یکی از هاشمیان او را بدید درحال پانصد درم بدو داد و او را منع کرد. وی بعد از ابن مقله وزارت به محمدبن قاسم بن عبیداﷲ داد و او در وزارت متمکن نشد و مدت او دیر برنداشت و معهذا قاهر او را بگرفت و منکوب کرد. بعد از آن به اندک زمانی بمرد و دراین ایام دولت بویه ظاهر شد. (تجارب السلف ص 214).
مدت خلافت قاهر یک سال و پنج ماه و21 روز و به روایت دیگر سالی و شش ماه و 18 روز بود. وی مردی اسمر و نیکوروی و مادرش ام ولد نام او «خلوت » و نقش خاتم وی محمدبن احمد بود. (مجمل التواریخ ص 18 و 377 و 390 و 427 و 453).