کاخ هفت دست

کاخ هفت دست . [ خ ِ هََ دَ ] (اِخ ) از ابنیه ٔ عهد صفویه . در گزارشهای باستان شناسی آمده : این عمارت متصل بعمارت آینه خانه بوده و با باغهای اطرافش بیش از بیست هزار متر مربع مساحت داشته است . اطراف آن حجره های تو در توئی بوده که از گچ بریهای زراندود و میناکاری تزئین شده بوده است . کف قصر و ازاره های آن از سنگ مرمر شفاف و حوضهائی از سنگ مرمر و سماق داشته ، تخت شاه عباس دوم در این کاخ بر روی تخته سنگ بزرگ مرمری مانند آینه ٔ صیقلی بطول 7 متر و عرض بیش از 3 متر قرار داشته که موجهای طبیعی بر جلوه ٔ آن می افزوده است . در اطراف تختگاه اطاقهائی فوقانی و تحتانی و جلو آن باغچه ٔ هفت دست بوده ، همه ٔ طاقها به نقاشیها و تذهیب کاری مانند چهلستون آراسته بوده است . ورود یک هیئت فرانسوی که فلاندن نقاش و سیاح معروف نیز جزء ایشان بود مقارن با ایامی اتفاق افتاد که محمد شاه قاجار هم در اصفهان اقامت داشته و این هیئت را در قصر هفت دست بحضور پذیرفته است . برای رسیدن به خدمت شاه قریب نیم ساعت در قصر آینه خانه استراحت کرده اند و سپس به قصر کوچک هفت دست رفته اند. از آینه خانه تا هفت دست دالان طویلی را پیموده اند و سپس به باغ پردرختی وارد شده و از بین دو صف سرباز گذشته به کاخ مزبور داخل شده اند. فلاندن عمارت مزبور را چنین توصیف کرده است : «تالاری که اکنون در آن هستیم کوچک لیکن از نقاشیها و زرنگاریها سرتا پا تزئین گردیده و جوی کوچکی از وسطش میگذرد که در وسط تشکیل حوضی را میدهد. در آخر تالار صفه ای است که با چهار پله بدان میرسند. این صفه شاه نشین کوچکی است که نقاشیهای زیبا دارد و سه پنجره با میله های آهنی کوچک بدین تالار روشنائی میبخشد. عمارت هفت دست متأسفانه در سال 1318 هَ . ق . منهدم گردید. در محل آن اکنون کارخانه ٔ کازرونی که بنام کارخانه ٔ هفدست نیز خوانده میشود قرار دارد. (گزارشهای باستان شناسی ج 3 ص 202).