کمال پاشازاده . [ ک َ دَ
/ دِ ] (اِخ ) شمس الدین احمدبن سلیمان مشهور به کمال پاشازاده از علمای مشهور عثمانی و از مردم ادرنه است . جدش از امرای عثمانی بود و وی از همان اوان کودکی به کسب علم پرداخت و پس از آنکه فی الجمله در علم کمالی یافت همراه اردوی سلطان بایزید عثمانی ثانی به سفر رفت و پس از چندی نزد خطیب زاده و معرف زاده و مولانا کستللی به تکمیل علم پرداخت و آنگاه در مدارس ادرنه به تدریس مشغول شد و سپس به قضای ادرنه و آنگاه به سال
922 هَ . ق . به قضای آناطولی منصوب گردید و در عصر سلطان سلیمان به سال
932 به رتبه ٔ شیخ الاسلامی رسید و لقب مفتی الثقلین یافت و هشت سال در این مقام بماند و به سال
940 هَ . ق . درگذشت . کمال پاشازاده در فقه و تفسیر و حدیث و سایر علوم دینی و در زبانهای سه گانه ٔ اسلامی
۞ استاد بود. او راست : التغییر و التنقیح در علم اصول ، التجویددر کلام و التجرید در شرح آن ، اصلاح المفتاح در علم معانی و شرح آن ، شرح بر صحیح بخاری و مشارق انوار، مهمات حاوی فتاوی در مسائل مشکل . علاوه بر این تألیفات ، نگارستان تقلیدی از گلستان سعدی و محیطاللغة در لغت فارسی و دقایق الحقایق
۞ و النجوم الظاهره فی احوال المصر و القاهره و... از آثار اوست . او را در زبانهای سه گانه اشعار بسیاری است . (از قاموس الاعلام ترکی ). و رجوع به معجم المطبوعات ج
2 ص
228 ذیل ابن کمال باشا و قاموس الاعلام ترکی شود.