گرگ باران دیده

گرگ باران دیده . [ گ ُ گ ِ دی دَ / دِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) آزموده کار و گرم و سرد روزگار دیده . (غیاث اللغات ). ظاهر آن است که گرگ بچه از باران میترسد و در وقت باران از سوراخ خود برنمی آید هرچند گرسنه و تشنه باشد اما چون گرگی بیرون خانه ٔ خود باشد و از اتفاقات او را باران درگیرد و ببیند از او آفتی و ضرری نمیرسد، بار دیگر دلیر می شود و از باران خائف نمیگردد، و این کنایه از مردم آزموده کار و گرم و سرد عالم چشیده است و در محل ذم مستعمل است :
نیست دیگر از زر قلبی که در کارش کنند
یوسف بی طالع ما گرگ باران دیده است .

میرزا صائب .

گفتم از اشکم مگر گردون بپرهیزد ولی
نیست بیم از گریه ام این گرگ باران دیده را.

محمدقلی سلیم .

کی ز هجوم تر شوند این گله سگ
زانکه اینهاگرگ باران دیده اند.

میریحیی کاشی .

کی همچو تو نوگلی بهاران دیده است
یا در چمنی چشم هزاران دیده است
ترک رخ تو نمیکند با صد طعن
این مردم دیده گرگ باران دیده است .

مسیح کاشی .

پس تقلید رشیدی که گرگ باران دیده غلط است و صحیح «بالان دیده » (است ) و بالان گله و رمه را گویند، غلط باشد؛ صحیح پالان دیده به بای فارسی مرادف آن است چه بازیگران ولایت گرگ را پالان بندند چنانچه از اهل زبان شنیده شده و بتحقیق پیوسته . (آنندراج ) :
با تریهای فلک باچشم گریانم چه باک
در فراق یوسف خود گرگ باران دیده ام .

مخلص کاشی (از مجموعه ٔ مترادفات ص 9).

کی ز آه و اشک مظلومان دلش آید به رحم
گرگ باران دیده باشد ظالم روباه باز.

شریف (از مجموعه ٔ مترادفات ص 9).

در امثال و حکم دهخدا آمده : گرگ باران دیده بودن ؛ مجرب و آزموده بودن :
دوش میرفتم به کوی یار بارانم گرفت
در میان عاشقان من گرگ باران دیده ام .
از تریهای فلک با چشم گریانم چه باک
در فراق یوسف خود گرگ باران دیده ام .
کی ز آه اشک مظلومان دلش آید برحم
گرگ باران دیده باشد ظالم روباه باز.
همانا گرگ باران دیده باشی
تو خیلی پاردم سائیده باشی .

ایرج میرزا.

چرخ روبه باز رااز اشک گلنارت چه باک
بر سرآن گرگ از این باران فراوان آمده .

کاتبی .

نظیر: گرم و سرد روزگار چشیده . پست و بلند دنیا دیده . رجوع به شتر که چار دندان شود... شود. (امثال و حکم دهخدا ص 1300). رجوع به باران و بالان دیده شود.