گله

گله . [ گ ِ ل َ / ل ِ ] (اِ) پهلوی گیلک ۞ (شکایت )، پازند گیله ۞ . ظاهراً از گیرذک ۞ از گیرزک ۞ (شکل جنوب غربی ) از گرزکا ۞ ظاهراً از اوستایی گرز ۞ ، هندی باستان گره ۞ ، گرهتی ۞ (شکایت کردن ، عارض شدن )، کردی گلی ۞ (شکایت ) جیر (دعوی ) استی غرزوم ۞ ، گرزین ۞ (ناله کردن ). (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). شکوه و شکایت . (برهان ). شکایت . (غیاث ). رنجش . (اوبهی ). شکوی . (منتهی الارب ): اشتکاء؛ از کسی گله داشتن . (زوزنی ). شکیة : بیشتر مردمان از پادشاهی او [ ملک هیاطله ] بگریختند و بنزدیک فیروز شدند و گله کردند (از ستم ملک هیاطله ). فیروز رسولی فرستاد و گفت ... این خلق به گله همه سوی من آمدند و فریاد همی خواهند از تو. (ترجمه ٔ تاریخ طبری بلعمی ).
زلف گویی ز لب نهازیده ست
به گله سوی چشم رفتستی .

طیان .

بدو گفت خاقان که ما را گله
ز بخت است و کردم به یزدان یله .

فردوسی .

مادرش گفت پسر زایم سرو مه زاد
پس مرا این گله و مشغله از مادر اوست .

فرخی .

فاخته وقت سحرگاه کند مشغله ای
گویی از یارک بدمهر است او را گله ای .

منوچهری .

همیشه دانش از او شاکر است و زر به گله
از آن که کرد مر این را عزیز و آن را خوار.

عنصری .

از گردش گیتی گله روا نیست
هرچند که نیکیش را بقانیست .

ناصرخسرو.

دور باش ای خواجه زین بیمر گله
کت نیاید چیز حاصل جز گله .

ناصرخسرو.

ز روزگار نداریم هیچگونه گله
که سخت حزم و بانعمت و تن آساییم .

مسعودسعد.

چون کار فراقشان روایت کردند
با گل گله های خود حکایت کردند.

سنائی .

اگر نگویم مشک و گلی شوی به گله
گردن کنی ول و گویی به من سبک نگری .

سوزنی .

گله از چرخ نیست از بخت است
که مرا بخت در سراندازد.

خاقانی .

ای جان من تا کی گله
یک خر تو کم گیر از گله .

مولوی .

ما نداریم از رضای حق گله
عار ناید شیر را از سلسله .

مولوی .

گر گله از ماست شکایت بگوی
ور گنه از توست غرامت بیار.

سعدی (طیبات ).

لاف عشق و گله از یار زهی لاف دروغ
عشقبازان چنین مستحق هجرانند.

حافظ.

دل از کرشمه ٔ ساقی به شکر بود ولی
ز نامساعدی بختش اندکی گله بود.

حافظ.

گله ام از دگران است و بدو بندم جرم
رنج آهو نه ز صیاد بود کز رسن است .

قاآنی .

- امثال :
چیزی که عوض دارد گله ندارد .
گله از دوستان خیزد .
گله از دوستان عیب است .
هرچه عوض دارد گله ندارد .