متی

متی . [ م َ تا ] (ع اِ) یکی ازمقولات نه گانه ٔ عَرَض است و عبارت از بودن چیزی است در زمان یا در حد زمان و یا نسبت چیزی است در زمان یا در حد زمان و یا نسبت چیزی است به زمان بنا بر تعاریف مختلفی که شده است . (اسفار ج 2ص 83، از فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی جعفر سجادی ). حالتی است که عارض چیزی شود به سبب حصول در زمان . (از تعریفات جرجانی ). هی حالة یحصل شی ٔ بسبب حصوله فی الزمان . (بحرالجواهر). عبارتست از حصول چیزی در زمان همچو حصول کسوف در وقت تلاقی . (نفایس الفنون ). یکی ازمقولات عشر و آن نسبت چیزی است به زمانی محدود از گذشته و حال و آینده . مانند دی و کنون و فردا. یکی از مقولات عشر ارسطو. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : پس هستی بر ده چیز افتد ... جوهر و کیفیت و اضافت و این و متی و وضع و ملک ... (دانشنامه ص 36).