مفر

مفر. [ م َ ف ِرر / م َ ف َرر ] ۞ (ع اِ) گریختن جای . (مهذب الاسماء). گریزجای . (تفلیسی ). جای گریز. (دهار) (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). اسم ظرف است از فرار به معنی جای گریختن ، یعنی جایی که در آن گریخته نشیند و از آفت امن یابد. (غیاث ). گریزگاه . مهرب . محیص . محید. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
حصار کندهه را ازبهیم خالی کرد
بهیم را به جهان آن حصار بود مفر.

فرخی (دیوان چ عبدالرسولی ص 74).

شکر ایزد را کامروز بدانجایگهم
که شهان همه گیتی را آنجاست مفر.

فرخی (ایضاً ص 109).

عاجز نمی کند او را هیچ دشواری و مفر و گریزگاهی نیست هیچ احدی را از قضای او. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 307).
در این آتش چه می جوید سمندروار پروانه
یکی چندین مقر دارد یکی چندین مفر دارد.

ناصرخسرو.

دانم که نیست جز که به سوی تو ای خدا
روز حساب و حشر مفر و وزر مرا.

ناصرخسرو.

کز بادیه ٔ جهالت جز سوی او مفر نیست
زیرا که جاهلان را جز در سقر مقر نیست .

ناصرخسرو.

با چنو پادشاهی این مضایقت نباید کردن ، خاصه که از این دیر هیچ مفری نیست . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 101).
جناب تو علما را ز نائبات پناه
جوار تو حکما را ز حادثات مفر.

امیرمعزی (دیوان چ اقبال ص 396).

زمانه به دستش دهد نامه ای
نبشته در آن نامه این المفر.

امیرمعزی (ایضاً ص 383).

گفتم بس است حشمت او شرع را پناه
گفتا بس است حضرت او خلق را مفر.

امیرمعزی (ایضاً ص 386).

در دارالکتب و بام دبستان بکنید
بر نظاره ز در و بام مفربگشایید.

خاقانی (دیوان چ سجادی ص 161).

در صمیم عالی علوی مقر و مفر پدید کرد. (سندبادنامه ص 2). و از آن اذیت و بلیت مفر و محیصی نمی دانست . (المعجم ص 7). || مأخوذ از تازی ، راه گریز. (ناظم الاطباء). راهی که از آن راه توان گریخت . (غیاث ) (آنندراج ).