نجف آباد

نجف آباد. [ ن َ ج َ ] (اِخ ) شهر نجف آباد مرکز بخش نجف آباد و در مغرب اصفهان ، در مسیر راه شوسه ٔ اصفهان به فریدن واقع است .
تاریخچه ٔ شهر: بنابه عقیده ٔ علما در زمان سلاطین صفویه در حدود سال 1022 هَ . ق . از طرف شاه عباس مقداری جواهر و پول نقد برای مقبره ٔ حضرت علی اختصاص داده و تصمیم کرده شد که وجوه مزبور به نجف ارسال شود، در این موقع مرحوم شیخ بهائی از این قضیه ٔ آگاه شد و دریافت که خروج این ذخایر به خلاف مصالح ایران است و برای جلوگیری از ارسال وجوه ، تدبیری اندیشید، به حضور شاه عباس کبیر رسید و گفت : دیشب در خواب حضرت علی را زیارت کردم به من فرمودند که نجف اشرف را به جواهرات شما حاجتی نیست ، جواهرات را صرف ساختمان شهری در نزدیکی اصفهان بنام نجف آباد کنید». شاه را سخن شیخ بهائی مقبول افتاد و با نظارت شیخ بهائی شهر نجف آباد ساخته شد.
مشخصات جغرافیایی : شهر نجف آباد در طول 50 درجه و 51 دقیقه و 22 ثانیه ٔ شرقی از نصف النهار گرینویچ و عرض 32 درجه و 37 دقیقه و 50 ثانیه ٔ شمالی قرار دارد. ارتفاع این شهر از سطح دریا 1600 گز است و 16 گز از اصفهان مرتفعتر است . اختلاف ساعت آن با تهران یک دقیقه و 28 ثانیه است . مسافت این شهر تا اصفهان 26 هزار گز و تا خوانسار 120 هزار گز و تا دامنه یکصدهزار گز است .
موقعیت طبیعی : این شهر در جلگه ٔ سبز و خرم و مشجری واقع است . طول شهر 1700 گز و عرض آن 1100 گز است و در حدود 5000 خانه و 1500 باب دکان و مغازه دارد. هوایش در زمستان سرد و در تابستان معتدل است . آب مشروب و آب زراعتی شهر از آب چاههای عمیق و قنات آب کهریز و قنات آب شیرخونه و قنات محمودآباد تأمین میشود. ادارات دولتی و بیمارستانهای شهر در مسیر خیابانها واقع است . در شهر نجف آباد کارخانه ٔ ریسندگی و بافندگی نیز احداث شده است . جمعیت شهر در حدود 33000 نفر است . تفریح گاه مهم اهالی نجف آباد مزرعه ٔ بلمچه و بین النهرین است . از صادرات مخصوص آن انواع وسایل ورشوئی به خصوص قاشق و چنگال و کارد است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 10).