نخل تابوت . [ ن َ ل ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) نخل ماتم . آرایشی که بر تابوت مردگان سازند. (ناظم الاطباء). تابوتی که از غره ٔ محرم سازند و آن را نخل تابوت گویند و تابوت روز دهم اگرچه به شکل تابوت است اما ده برابر تابوت و آن نخل است . (آنندراج ). آرایشی که تابوت را کنند چنانکه در هندوستان روز عاشورا کنند. (از مصطلحات الشعرا) (از آنندراج ). نوعی از آرایشی است که بر تابوت مردگان سازند، و این رسم در ایران شایع بود و حالا هم در هنود یافته می شود به شرطی که میت پیر و سالخورده باشد. (غیاث اللغات از چراغ هدایت و مصطلحات الشعرا)
: کشته ٔ عشقم و آن نیست که در شهر کسی
نخل تابوت مرا بیند و شیون نکند.
شانی تکلو (از فرهنگ نظام ).
مُردم از قدت پی نظاره سر برکن مدام
تا ببینی نخل تابوت مرا چون بسته اند.
آصفی (از آنندراج ).