هانری اول . [ ی ِ اَوْ وَ ] (اِخ ) (
1068-
1135م .) پادشاه انگلستان . چهارمین و جوانترین پسر ویلیام اول
۞ (گیلوم فاتح ) فاتح انگلستان (
1027-
1087م .) و پادشاه آن کشور بود. به سال
1068 م . به دنیا آمد و بعد از مرگ برادر خود ویلیام دوم (گیلوم دوم ) معروف به روفوس
۞ (
1059-
1100 م .) در سال
1100 م . به پادشاهی انگلستان رسید. وی با برادر بزرگ خود روبرت
۞ که سلطنت نورماندی
۞ را داشت و از جنگ صلیبی برگشته بود، جنگید و در تنچ برای
۞ وی را شکست داد و نورماندی را به تصرف خود درآورد و برای نگهداری نورماندی با لوئی فربه
۞ پادشاه فرانسه که از ویلیام کلیتو
۞ پسر روبرت طرفداری میکرد جنگ کرد و وی را شکست داد و بدین ترتیب سلطنت نورماندی را برای خود نگه داشت . سرانجام در سال
1135 وفات یافت و چون اولاد ذکور شرعی نداشت مملکت را به دختر خود ماتیلدا
۞ زوجه ٔ ژفری (کنت ِ آنژو)
۞ سپرد. اما به محض فوت او خواهرزاده اش استفن (اتین دو بلوا)
۞ تاج و تخت را غصب کرد و به پادشاهی نشست . ولی جمعی از اشراف اسکاتلند به حمایت ماتیلدا برخاستند و با استفن مبارزاتی کردند. سرانجام بر این قرار گذاشتند که استفن در پادشاهی باقی بماند، اما پس از او هانری آنژو
۞ معروف به پلانتاژنت
۞ پسر ماتیلدا به پادشاهی انگلیس برسد. (از دایرة المعارف بریتانیکا) (از تاریخ عمومی قرون وسطی تألیف عبدالحسین شیبانی ج
3 ص
197).