میر مهنا

میر مُهَنّای بندرریگی (۱۱۴۸ - ۱۵ ذیقعده ۱۱۸۲ قمری/ ۱۱۱۴ - ۵ فروردین ۱۱۴۸ خورشیدی)[۱] یکی از راهزنان و حکمرانان جنوب ایران بود که با هلندی‌ها و انگلیسی‌ها در خلیج فارس جنگید. مهمترین کار او شکست هلندی‌ها و بیرون راندن آنان از جزیره خارک بود.
محتویات [نمایش]
پیشینه [ویرایش]

پدر میر مهنا، میر ناصر بندرریگی نام داشت که در واپسین سال‌های فرمانروایی نادرشاه افشار، حاکم بندر ریگ و رود حلّه و جزیره خارک بود. میر ناصر شیعه‌مذهب و اهل ایران و نام خانوادگی‌اش زعابی بود. نیاکان وی از جلفار عمان به بندر ریگ مهاجرت کرده بودند. میر ناصر با دختری ایرانی و شیعه ازدواج کرد.[۲] میر مهنا در نوزده‌سالگی پدر و مادر خود را به قتل رساند.[۳]
اقدامات [ویرایش]

میر مهنا ضابط بندر ریگ شهرستان گناوه بود که به راهزنی دریایی نیز می‌پرداخت.[۴]
او اختلافاتی با هلندی‌ها پیدا کرد و در سال ۱۱۴۱ به آن‌ها در خارک هجوم آورد که حمله‌اش دفع گردید.[۴] او بار دیگر در سال ۱۱۴۵ به خارگ حمله کرد و ۵۸ هلندی و ملوان بومی را اسیر کرد.[۵]
او در سال‌های ۱۱۷۵- ۱۱۷۶ قمری به راهزنی در خشکی پرداخت و اموال مردم را در مسیر راه بوشهر به شیراز به چپاول برد.[۶]
مرگ [ویرایش]

والی بغداد در سال ۱۱۸۲ ق. میر مهنا را به قتل رساند. کریم خان زند به اعتراض این عمل به بصره لشکر کشید و آنجا را تصرف کرد.[۷]
بزرگداشت او [ویرایش]

در ایران یک بازی رایانه‌ای دربارهٔ زندگی وی ساخته شده است. امروزه جزیره‌ای غیرمسکونی در خلیج فارس جزیره میر مهنا[۸] و بندری در جزیره کیش به نام او نامیده شده است.[۹]
منابع [ویرایش]

↑ یاحسینی، سید قاسم، میر مهنای بندر ریگی، تهران: انتشارات پروین، ۱۳۷۴.
↑ یاحسینی، سید قاسم، میر مهنای بندر ریگی، تهران: انتشارات پروین، ۱۳۷۴، ص۳۵.
↑ یاحسینی، سید قاسم، میر مهنای بندر ریگی، تهران: انتشارات پروین، ۱۳۷۴، صص۳۴-۳۵.
↑ ۴٫۰ ۴٫۱ هفته‌نامهٔ نصیر بوشهر: روابط هلندی‌ها با خلیج‌فارس، نوشته: ویلم فلور، قسمت چهارم: اشغال ایران توسط افغانی‌ها.
↑ یاحسینی، سید قاسم، میر مهنای بندر ریگی، تهران: انتشارات پروین، ۱۳۷۴، ص۱۵۷.
↑ یاحسینی، سید قاسم، میر مهنای بندر ریگی، تهران: انتشارات پروین، ۱۳۷۴، ص۱۵۶.
↑ رشد
↑ نصیر
↑ فرادریا
این یک نوشتار خُرد پیرامون افراد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
رده: اهالی استان بوشهراهالی گناوهدرگذشتگان ۱۱۴۸درگذشتگان ۱۱۸۲ (قمری)

قس عربی

مهنا بن ناصر الزعابی (1735 - 1769) یعرف بـ میر مهنا حاکم بندر ریق وتقع شمال بوشهر، وتعود أصول تلک الأسرة إلى قبیلة بنی صعب العمانیة، وکانوا ینتمون إلى المذهب المالکی إلا أن الشیخ مهنا رأى أنه من الخیر له ان یتحول إلى المذهب الشیعی نظرا لعلاقته مع شاه إیران وأن یتزوج من امرأة شیعیة[1].
تولى الحکم بندر ریق بعد قتل والده سنة 1758، وکان والده قد أجر جزیرة خرج للهولندیین عام 1753 بعدما أغلقت مراکزهم التجاریة فی البصرة وبوشهر، فأقام الهولندیون حصنا بالجزیرة، ثم دخلوا بعدها فی نزاع معه فطردهم منها سنة 1764. وقد قام الشاه کریم خان زند بالتعاون مع البریطانیین بفرض حصار على بندر ریق بغرض الإستیلاء علیها، مما اضطره إلى الهرب واللجوء إلى الکویت سنة 1769 عند الشیخ صباح بن جابر أول حاکم للکویت، ثم واصل سفره تجاه البصرة[2]، وقد اکرمه متسلم البصرة سلیمان أغا واحسن استقباله باعتباره صدیقا لسیده والی بغداد عمر باشا. ثم ارسل إلى الوالی یخبره بأن الشیخ مهنا عنده ویطلب منه الحمایة ویرجو ان یسمح له بالمثول بین یدیه، فأراد والی بغداد ان یحافظ على علاقات حسنة مع البریطانیین والإیرانیین أرسل إلى متسلم البصرة یأمره بقتل مهنا حال وصول رسالته إلیه[1]، وبالفعل اعدم المتسلم الشیخ مهنا فی منتصف لیلة 12 ذو القعدة 1182هـ / 21 مارس 1769 وعفا عن رفاقه. وطیف برأسه فی الشوارع[3]. وقیل ان الهدف من قتله هو قطع الطریق على طلب تسلیمه من کریم خان[4] وبذا تکون امارة بندر ریق قد انتهت بمقتل مهنا بن ناصر.

[عدل]المصادر

↑ أ ب تاریخ الکویت الحدیث والمعاصر. د. محمد حسن العیدروس. دار الکتاب الحدیث. 1422هـ/2002م. ص:34
^ الکویت حضارة وتاریخ د. میمونة الصباح. ط:1989م ص: 158
^ الهولة القبیلة العامریة. عبد الحمید نعمة. ص:52
^ تاریخ القبائل العربیة فی السواحل الفارسیة. جلال خالد الهارون. ج:1 ص:90
تصنیفات: موالید 1735وفیات 1769تاریخ إیران