یادگار

یادگار، نشریة تحقیقی و پژوهشی یادگار به مدت پنج سال از 1323 تا 1328ش در تهران به مدیریت وسردبیری عباس اقبال آشتیانی از اساتید دانشگاه تهران و از محققان نامدار معاصر به طبع رسید. یادگار ماندگارترین اثر عباس اقبال و نخستین مجلة جدی و تحقیقاتی در زمینة زبان و ادب و تاریخ و فرهنگ ایران است. اقبال آشتیانی مدیر مجله در 1314ق در آشتیان دیده به جهان گشود. روزگار کودکی او در همانجا گذشت. چندی شاگرد درودگر بود و سپس علاقه‌ به درس و تحصیل او را به تهران کشاند. به زودی مراحل تحصیل را طی کرد و برای تکمیل آن به پاریس رفت و از آن وقت که به تهران بازگشت به استادی دانشگاه تهران رسید و از همان وقت همکاری او با مجلات آغاز شد. مجلة یادگار با حمایت مالی عباس مسعودی رئیس مؤسسة اطلاعات تأسیس شد. در سال‌های پس از شهریور 20، مسعودی دریافت که زمینه برای انتشار یک نشریة جدی تحقیقی آماده است. پس به تشویق او اقبال مجوز رسمی را دریافت داشت و امور علمی و سرپرستی و ویرایش مقالات را برعهده گرفت. اما امور اشتراک و مالی و اداری کلّاً در اختیار مؤسسة اطلاعات بود. [محیط طباطبائی، ص148]. از جمله یادگار جمعاً 5 دوره به شرح زیر منتشر گردید: سال اول از شهریور 1323 تا خرداد 1324ش. سال 2 از شهریور 24 تا خرداد 25. سال 3 از شهریور 25 تا خرداد 26. سال 4 از شهریور 26 تا خرداد 1327ش. سال 5 از شهریور 27 تا خرداد 1328ش. هر سال دَه شماره مجله منتشر می‌شد و به جای شمارة 11 و 12 کتابی به مشترکین تقدیم می‌شد که از انتشارات دفتر مجله بود. اقبال در اولین شمارة سال اول مرام و روش مجله را تشریح کرد. مرام او ایران دوستی و شناساندن ایران در گذشته و حال به جهانیان بود (گلین، ص71-72]. در این مرام‌نامه اضافه شده که برای شناساندن ایران، باید مقالات و نوشته‌هایی دربارة مسائل جغرافیایی، تاریخی، افسانه‌های ایرانی به چاپ رساند. کتاب‌های خطی و نادر را معرفی کرد. او معمولاً مقالات خود را بی‌امضا به چاپ می‌رساند. [گلین، همانجا]. سرمقاله‌های یادگار را اقبال شخصاً می‌نوشت و ضمن آن مسائل روز را از دید فرهنگی مطرح می‌ساخت. این سرمقاله‌ها نشان دهندة عمق اندیشه و وسعت دانش اقبال است. مقالات او از ارکان مجلة یادگار است که به آن وزن خاصی بخشیده است. [ریاحی 40]. مجلة یادگار با همة عشقی که اقبال به آن داشت بیش از پنج سال دوام نیاورد. اقبال را به بهانه‌ای از نشر آن منصرف ساختند. او از آن پس با آن‌که بسیار مأیوس و افسرده بود گاه با مجلة اطلاعات ماهانه همکاری می‌کرد و درج مقالات او در آن نشریه باعث اعتبار و آبروی آن شده بود. وی سرانجام در 21 بهمن 1334ش در رم درگذشت.[ریاحی، همانجا]. دورة مجلة یادگار به سبب خواستاران زیاد چند دهه پیش تجدید چاپ شد. اما اکنون نیز نایاب است. دانشنامه ایران زمین.