آشنایی . [ ش ْ
/ ش ِ ] (حامص ) آشنائی . تعارف . معارفه . معرفت . عرفان . شناخت . شناسائی . قرب . نزدیکی . الفت . انس . استیناس . مقابل بیگانگی
: از ایران و توران جدایی نبود
که با جنگ و کین آشنایی نبود.
فردوسی .
نه من با پدر بیوفایی کنم
نه با اهرمن آشنایی کنم .
فردوسی .
بدان راستی دل گوایی دهد
مرا با پسر آشنایی دهد.
فردوسی .
به آغاز آن آشنایی نخست
همی از رد و موبدان رای جست .
فردوسی .
چنین گفت بهرام شیرین سخُن
که با مردگان آشنائی مکن .
فردوسی .
بهستی ّ یزدان گوایی دهیم
روان را بدین آشنایی دهیم .
فردوسی .
با علم اگر آشنا شوی تو
با زهد بیابی آشنایی .
ناصرخسرو.
بر سر دریا چو از کاهی کمم در آشنا
با گهر در قعر دریا آشنایی چون کنم ؟
سنائی .
غرقه ٔ دریای حیرت خواستی گشتن ولیک
آشنایی ما برونْت آورد از او بی آشنا.
سنائی .
من آن روز از خویش بیگانه گشتم
که افتاد با تو مرا آشنایی .
کمال اسماعیل .
در مقامی که آشنایی نیست
بهتر از عقل روشنایی نیست .
اوحدی .
دلت را با غم عشقش به معنی آشنای ده
که تن را آشنا کردن نمی شاید در این دریا.
سلمان ساوجی .
یار بگزید بیوفایی را
رفت و بُبْرید آشنایی را.
کمال خجند.
دلت را با غم عشقش به معنی آشنایی ده
که تن را آشنا کردن نمی شاید در این دریا.
سلمان ساوجی .
فغان که نیست بجز عیب یکدگر جستن
نصیب مردم عالم ز آشنایی هم .
صائب .
زآن سیه دل کز حقوق آشنایی غافل است
بهتر است آن سگ که پای آشنا نگرفته است .
صائب .
-
آشنایی دادن ؛ خود را شناسانیدن . خود را معرفی کردن : الاستعراف ؛ آشنائی فادادن . (مجمل اللغه ).
یکی سوی روح الامین بنگرید [ یوسف ]
ندانست کو از کجاشد پدید
همی چهر وی را شگفتی نمود
ندانست وی را که نادیده بود
بپرسید و گفت ای همایون بچهر
چه خلقی که دارد دلم بر تو مهر
ورا جبرئیل آشنایی بداد
به پیغام یزدان زبان برگشاد.
شمسی (یوسف و زلیخا).
-
امثال :
آشنایی روشنائیست ؛ معرفت ، دوم ْ بینائیست .