آشیان

آشیان . (اِ) آشیانه . خانه ٔ مرغ . لانه ٔ مرغ . مأوای طیر. آموت . کابک . کابوک . پدواز. تکند. عش ّ. وکر.وکنه . اُکنه . وقنه . موکن . فراش . موکنه :
بدان هر عمود آشیانی بزرگ
نشسته برو سبز مرغ سترگ .

فردوسی .

در آشیان چرخ دو مرغان زیرکند
کاندر فضای ربع زمین دانه میخورند.

ناصرخسرو.

از شمس دین چه آید جز افتخار دین
لابد که باز باز پراندز آشیان .

سوزنی

از صدهزار طفل که مویش چو زر بود
سیمرغ زال را بسوی آشیان برد.

عمادی شهریاری .

مرغ دل از آشیانی دیگر است
عقل و جان را سوی او آهنگ نیست .

عطار.

مرغ را پر می برد تا آشیان
پرّ مردم همت است ای مردمان .

مولوی .

کبوتری که دگر آشیان نخواهد دید
قضا همی بَرَدش تا بسوی دانه و دام .

سعدی .

باز کز آشیان برون نپرد
بر شکاری ظفر کجا یابد؟

ابن یمین .

ای خسرو خسرونشان کردی جهان را آنچنان
کز آمنی باز آشیان سازد کبوتر مستقر.

ابن یمین .

اگرچه ساعد شاهان بود نشیمن باز
ولی بکام دل باز آشیان باشد.

ابن یمین .

|| لانه ٔ زنبور.
- مُنج آشیان ؛ زنبورخانه .
|| سوراخ مار :
چیست از گفتار خوش بهتر که او
مار را آرد برون از آشیان .

خفاف .

|| لانه ٔ موش . || طبقه . مرتبه . آشکوب . || مجازاً، خانه :
چون خانه ٔ بیگانه آشیان شد
خو کرد در این بند زاولانه .

ناصرخسرو.

جنت آشیان و خلدآشیان تعبیری است که باحترام پیش از نام ِ درگذشته آرند.
- مثل آشیان عقاب ؛ سخت رفیع (خانه و جز آن ).