باره

باره . [ رَ / رِ ] (اِ) اسب را گویند که بعربی فرس خوانند. (برهان ) ۞ . اسب که بارگی نیز گویند. (شرفنامه ٔ منیری ) (ناظم الاطباء) (معیار جمالی ). اسب . (لغت فرس اسدی چ عباس اقبال ص 435) (انجمن آرا) (صحاح الفرس ) (جهانگیری ) (رشیدی ) (فرهنگ شاهنامه ٔ شفق ) :
شبی دیرباز و بیابان دراز
نیازم بدان باره ٔ راهبر.

دقیقی (از حاشیه ٔ فرهنگ اسدی خطی نخجوانی ).

ای زین خوب ، زینی یاتخت بهمنی
ای باره ٔ همایون شبدیز یا رشی .

دقیقی (از لغت نامه ٔ اسدی ص 223).

یکی باره ای برنشسته [ شیدسپ ] چو نیل
بتک همچو آهو بتن همچو پیل .

دقیقی .

یکی باره پیشش ببالای او
کمندی فروهشته تا پای او.
فردوسی (از لغت فرس اسدی چ عباس اقبال ص 435).
پیاده بدو گفت چون آمدی
که بی باره و رهنمون آمدی .

فردوسی .

ببینیم تا اسب اسفندیار
سوی آخر آید همی بی سوار
و یا باره ٔ رستم جنگجوی
به ایوان نهد بی خداوند روی ؟

فردوسی .

چو آفتاب سر از کوه باختر برزد
بخواست باره و سوی شکار کرد آهنگ .

فرخی .

فرود آمد از باره ٔ پیل زور
که ای پیل تن جنگ با ما گزار.

فرخی .

ندانم که باد است یا آتش است
بزیر تو آن باره ٔ پیلتن .

فرخی .

چو بدره مهرکند مهر اوست للشعرا
چو باره داغ کند داغ اوست للزوار.

عنصری (از انجمن آرا) (آنندراج ) (جهانگیری ).

بتنجید عذرا چو مردان جنگ
ترنجید بر باره ٔ تند تنگ .

عنصری .

براه اندر نه خسبی نه نشینی
به پشت باره ویرو را ببینی .

(ویس و رامین ).

پدر گفت کاین رای پدرام نیست
تو خردی ترا رزم هنگام نیست
هنوزت نگشته ست گهواره تنگ
چگونه کشی از بر باره تنگ .

اسدی .

برانگیخت آن باره ٔ آتشی
بکف آهنین نیزه ٔ سی رشی .

اسدی (گرشاسب نامه ).

روزی که ملک جستی چرخ فلک ترا
از فتح تیغ کرد و ز اقبال باره کرد.

مسعودسعد.

تا باره ٔ تو برزمین خرامد
بر چرخ زمین افتخار دارد.

مسعودسعد.

تو رستمی و باره ٔ تند تو هست رخش
تو حیدری و تیغ تو جز ذوالفقار نیست .

مسعودسعد.

برباره ٔ چون گردون رانده همه شب چون مه
کرده چو بنات النعش آن لشکر چون پروین .

مسعودسعد.

آباد برآن باره ٔ میمون همایون
خوش گام چو یحموم ره انجام چو دلدل .

عبدالواسع جبلی .

زهره چون بهرام چوبین باره ٔچوبین بزیر
آهنین تن باره چون باد خزان انگیخته .

خاقانی

باره ٔ بخت ترا باد ز جوزا رکاب
مرکب خصم ترا باد نگونسار زین .

خاقانی .

|| اسب تیزرو. (آنندراج ). اسب تیزرفتار. (غیاث ). اسب نیک . (اوبهی ). || کره ٔ سواری . رجوع به شعوری ج 1 ورق 191 شود.