بی نیاز. (ص مرکب )
۞ (از: بی + نیاز) غیرمحتاج و توانگر و بی احتیاج باشد، چه نیاز بمعنی احتیاج است . (برهان ). توانگر و آنکه احتیاجش بکسی نبود. اول مجاز است . (آنندراج از بهار عجم ). توانگر و بی احتیاج و مستغنی . (ناظم الاطباء). غنی . مستغنی
: تاجهان بود از سر آدم فراز
کس نبود از راز دانش بی نیاز.
رودکی .
جهانا همانا از این بی نیازی
گنهکار مائیم و تو جای آزی .
ابوطیب مصعبی (از تاریخ بیهقی ص 378).
ز هر کام و هر خواسته بی نیاز
به هر آرزو دست ایشان دراز.
فردوسی .
خردمند پاسخ چنین داد باز
که از تو مبادا جهان بی نیاز.
فردوسی .
ز درویش چیزی مدارید باز
هر آنکس که هست از شما بی نیاز.
فردوسی .
حق تعالی از سیری و گرسنگی تو بی نیازست . (منتخب قابوسنامه ص
18).
ایشان ز توجمله بی نیازند
وز بیم تو مانده در بیابان .
ناصرخسرو.
منکه خاقانیم ز هر دو جهان
بی نیازم چه خوب هر دو چه زشت .
خاقانی .
خداوندی که ما را کارسازست
ز ما و خدمت ما بی نیازست .
نظامی .
تو از عشق من و من بی نیازی
ترا شاهی رسد یا عشقبازی .
نظامی .
نیاز آرد کسی کو عشقباز است
که عشق از بی نیازان بی نیاز است .
نظامی .
از همگان بی نیاز و بر همه مشفق
از همه عالم نهان و بر همه پیدا.
سعدی .
|| (اِخ ) از اسماء و صفات باریتعالی است
: سوی آفریننده ٔبی نیاز
بباید که باشی همی در گداز.
فردوسی .
سیاوش چو آمد به آتش فراز
همی گفت باداور بی نیاز.
فردوسی .
خداوند بخشنده ٔ کارساز
خداوند روزی ده بی نیاز.
فردوسی .
نبست ایچ در داور بی نیاز
کز آن به دری پیش نگشاد باز.
اسدی .
مگر طاعت ایزد بی نیاز
که او راست فرمان و تقدیر و خواست .
ناصرخسرو.
دو رکعت نمازبگزارد و قصه ٔ راز بحضرت بی نیاز رفع کرد. (سندبادنامه ص
232).
گر تو ز ما فارغی وز همه کس بی نیاز
ما بتو مستظهریم وز همه عالم فقیر.
سعدی .
کف نیاز بدرگاه بی نیاز برآر
که کار مرد خدا جز خدای خوانی نیست .
سعدی .
صمد؛ بی نیاز. (منتهی الارب ). غنی ؛ بی نیاز. (ترجمان القرآن ). مستغنی ؛ بی نیاز. (دهار). رجوع به نیاز شود. || بی تعلق و آزاد. || رستگار. || بدون درخواست و التماس . (ناظم الاطباء). رجوع به نیاز شود.