تبع. [ ت ُب ْ ب َ ] (اِخ ) نام وی حارث بن قیس بن صیفی بن سباء الاصغربن حمیربن سبا
۞ . خواندمیر در شرح احوال وی آرد: چون حمیربن سبا بعالم دیگر انتقال فرمود اختلاف در قبیله ٔ او پیدا شد و یکی از ایشان در مدینه ٔ سبا و دیگری در بلاد حضرموت پادشاه گشتند و مدتها حال یمنیان بدین منوال گذران بود تا حارث الرایش خروج نموده جمیع اولاد حمیر بر سلطنتش اتفاق کردند و امر و نهی او را تابع شدند. بنابر آن حارث به تبع ملقب گشت . حارث الرایش اول پادشاهی است که او را تبع گفتند... در تاریخ بناکتی مسطور است که او را رایش بجهت آن میگفتند که بسیارعطا بود و عطادهنده را بلقب حمیر رایش گویند. و حارث رایش معاصر منوچهر بود... و حارث سلطنتش بقول اصح صدوبیست سال بود. (حبیب السیر چ خیام ج
1 ص
263). و چون تمام پادشاهان یمن ، از حارث تا تبع اصغر همگان را تبع خوانند و بهمین علت در ترجمه ٔ حال آنان جای جای اختلافی پدید می آید، اینک تبابعه ٔ یمن به ترتیبی که میرخواند آورده است ذکر میشود:
نام
لقب
حارث الرایش
تبع
ابرهةبن حارث
ذوالمنار
افریقش بن ابرهه
-
العبدبن ابرهه
ذوالاذعار
هدهادبن شراحیل
-
بلقیس و سلیمان (بلقیس دختر یا خواهر شراحیل )
-
ناشربن عمروبن شراحیل
نعیم
ابوکرب شمربن افریقش
یرعش
ابومالک بن یرعش
-
اقرن بن ابومالک
تبع ثانی
۞ ذوجیشان بن اقرن
-
مالک بن ابی کرب بن تبع الاقرن
-
ابوکرب اسعدبن مالک بن ابی کرب
تبع اوسط
حسان بن تبع الاوسط
-
عمروبن تبع الاوسط
-
تبع الاصغر حسان بن تبع الاوسط
۞ -
(از حبیب السیر چ خیام ج
1 صص
263 -
266). در تاریخ یعقوبی این سلسله بدین شرح آمده است :
1 - حارث بن شداد رائش .
2 - ابرهةبن الرائش .
3 - افریقیس بن ابرهه .
4 - عبدبن ابرهه .
5 - هدهادبن شرحبیل .
6 - زید (و هو تبع الاول ).
7 - بلقیس و سلیمان .
8 - رحبعم بن سلیمان .
9 - یاسر ینعم بن عمروبن یعفربن عمروبن شرحبیل .
10 - شمربن افریقیس بن ابرهه .
11 - تبع الاقرن بن شمربن عمید.
12 - ملکیکرب بن تبع.
13 -حسان بن تبع.
14 - عمروبن تبع (برادر حسان ).
15 - تبعبن حسان بن بحیلةبن کلیکرب بن تبع الاقرن و هو اسعد ابوکرب ... ثم تفرقت ملوک قحطان و ملکوا اقواماً متفرقین ... (تاریخ یعقوبی ج
1 چ نجف صص
158 -
161).