تهران . [ ت ِ ] (اِخ ) طهران .مرکز استان مرکزی
۞ و پایتخت کشور ایران است . استان تهران یا استان مرکزی که در مهرماه
1326 هَ . ش . تأسیس گردید هم اکنون شامل شهرهای اراک با
351625 تن سکنه
۞ و تفرش با
89428 تن سکنه و خمین با
62895 تن سکنه و دماوند با
57763 تن سکنه و ری با
173920 تن سکنه و ساوه با
142540 تن سکنه و شمیران با
200104 تن سکنه و قزوین با
424690 تن سکنه و قم با
179434 تن سکنه و کاشان با
153986 تن سکنه و کرج با
232578 تن سکنه و گرمسار با
35759 تن سکنه و محلات با
42578 تن سکنه
۞ و شهر تهران با
2803130تن سکنه می باشد. شهر تهران بر حاشیه ٔ شمالی فلات مرکزی ایران به فاصله ٔ شانزده هزارگزی
۞ دریای مازندران بخط مستقیم قرار دارد و مرکز سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و اداری و همچنین مرکز خطوط آهن و راههای هوائی و شاهراههای عمده ٔ کشور ایران است . شهر تهران در سالهای اخیر گسترش قابل ملاحظه ای یافته و کویهای بزرگی چون تهران پارس ، تهران نو، نارمک ، یوسف آباد، شهرآراء، جوادیه و جز اینها در اطراف تهران بوجود آمده و به تدریج بدان متصل گردیده و تهران بزرگ را تشکیل داده است . این شهر در
51 درجه و
24 دقیقه ٔ طول خاوری گرنویچ و
35 درجه و
41 دقیقه ٔ عرض شمالی واقع است . ظهر تهران (ساعت
12) با ساعت
11/30 در شهرهای مسکو و بغداد و
10/30 در شهر استانبول و
9/30 در شهر برلین و
8/30 در شهرهای لندن و پاریس و
3/30 در شهر نیویورک و
0/30 در شهر سانفرانسیسکو و
14 در بمبئی و
16 در شهر پکن و
17/30 در شهر توکیو برابر است . تهران از حیث عمران و عظمت سیاسی و اقتصادی یکی از شهرهای عمده ٔ آسیای غربی است . گذشته از خیابانهای وسیع و ساختمانهای باشکوه و مؤسسات بزرگ اقتصادی ، تجاری ، موزه ها و کتابخانه ها و مؤسسات علمی و هنری و مراکز عمده ٔ فعالیتهای فرهنگی نیز در آن وجود دارد. از جمله ٔ موزه ها، موزه ٔ قصر گلستان و موزه ٔ ایران باستان و موزه ٔ مردم شناسی را باید نام برد و از جمله ٔ کتابخانه ها، کتابخانه ٔ مجلس شورای ملی و کتابخانه ٔ ملی و کتابخانه ٔ ملک ، شایان ذکر است . تهران مرکز دانشگاهها و دانشکده های مختلف است . از آن جمله : دانشگاه صنعتی آریامهر
۞ . دانشگاه جنگ ، دانشگاه ملی
۞ و دانشگاه تهران که قدیمی ترین و اساسی ترین مرکز علمی ایران و شامل دانشکده های ادبیات و علوم انسانی ، علوم تربیتی ، پزشکی ، علوم ، علوم اداری ، الهیات و معارف اسلامی ، حقوق ، فنی ، هنرهای زیبا، کشاورزی ، دامپزشکی ، بهداشت ، داروسازی ، جنگل داری ، اقتصاد می باشد. و علاوه بر اینها باید از دانشسرای عالی ، مدرسه ٔ عالی سپاه دانش ،دانشکده ٔ هنرهای دراماتیک ، مدرسه ٔ عالی دختران ، مدرسه ٔ عالی پارس ، دانشکده ٔ روزنامه نگاری ، آموزشگاه عالی پرستاری ، آموزشگاه فیزیوتراپی را نام برد. مراکز صنعتی : تهران یکی از مراکز مهم صنعتی ایران است که مهمترین مؤسسات صنعتی آن عبارت است از: پالایشگاه نفت و کارخانه های : پارچه بافی ، قند، بلورسازی ، چرمسازی ، شیمیایی ، کبریت سازی ، سیمان ، لبنیات پاستوریزه ، صابون و گلیسیرین ، دخانیات ، کفش ، دارو و مونتاژ اتومبیل و جز اینها. راهها: تهران به وسیله ٔ سه رشته راه آهن به استانهای خراسان و مازندران و آذربایجان و یک رشته راه آهن به جنوب غربی ایران متصل می گردد و راههای عمده ٔ اتومبیل رو ایران از شمال و جنوب و شرق غرب به تهران متصل می گردد و فرودگاه مهرآباد یکی از مراکز مهم ارتباط با کشورهای جهان است . رجوع به طهران در همین لغت نامه و فرهنگ جغرافیایی ایران ج
1 و دایرة المعارف فارسی و مجله ٔ ایرانشهر و فرهنگ فارسی معین شود.