حدیث قدسی

حدیث قدسی . [ ح َ ث ِ ق ُ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) کلام الهی که نزول آن برای اعجاز نباشد، بخلاف قرآن که برای همین نازل شده است . حدیث الهی . سیدشریف جرجانی گوید: هو من حیث المعنی من عنداﷲ تعالی و من حیث اللفظ من رسول اﷲ فهو ما اخبر اﷲ تعالی به نبیه بالهام او بالمنام فاخبر علیه السلام عن ذلک المعنی بعبارة نفسه . فالقرآن مفضل علیه ، لأن لفظه منزل ایضاً. (تعریفات جرجانی ). رجوع به حدیث شود.
تهانوی گوید: در فوائد امیر حمیدالدین آمده است که فرق بین قرآن و حدیث قدسی بر شش وجه است . وجه اول آن است که قرآن معجز است ، و حدیث قدسی لازم نیست که معجز باشد. دوم آن است که نماز بدون قرآن نماز نباشد، بخلاف حدیث قدسی . سوم آن است که منکر قرآن کافر است ، ولی منکر حدیث قدسی کافر نباشد. چهارم آن است که در قرآن لازم است جبرئیل واسطه ٔ انزال آن بسوی پیغمبر باشد، بخلاف حدیث قدسی . پنجم آن است که واجب است لفظ قرآن از حق تعالی باشد، ولی حدیث قدسی جایز است که الفاظش از پیغمبر باشد. ششم آن است که قرآن را بدون طهارت نمیتوان مس کرد بخلاف حدیث قدسی -انتهی . و با این فرقی که ذکر شد، فرق بین حدیث قدسی و منسوخ التلاوه نیز روشن گردید، چه همانطور که در ذیل کلمه ٔ حدیث گفتیم ، آنچه از منسوخ التلاوه هم به ما رسیده باشد در اصطلاح آنرا هم قرآن گویند.برای تاریخ گردآوری حدیثهای قدسی و گردآورندگان آنها فهرست کتابخانه ٔ دانشگاه تألیف منزوی ج 1 صص 130-132 دیده شود.