زایدة

زایدة. [ ی ِ دَ ] (اِخ )زائده . ابن قدامه ٔ ثقفی . ابن عساکر آرد: زائدةبن قدامةبن مسعود ثقفی . ابن عم مختاربن ابی عبیده ٔ ثقفی است و از ابن عمر روایت دارد ۞ و بر یزیدبن معاویه وفود کرده است . طبری در تاریخ گوید: چون مسلم بن عقیل در کوفه خروج کرد، مختار نیز که در آغاز با او پیمان همکاری بسته بود از خانه ٔ خود بیرون شد و در میان جمع یاران خود تا مسجد رفت ، زائدةبن قدامه با عبدالرحمن بنزد مختار رفتند و به اصرار وی را وادار کردند که آن شب را تا بصبح زیر علم عمروبن حریث بسر آرد، سپس بهمراهی زائدة بنزد عبیداﷲبن زیاد رفت . ابن زیاد مختار را سخت ملامت کرد و با چوب دستی خود چشمان وی را مجروح و او را زندانی ساخت .
پس از واقعه ٔ قتل حضرت حسین (ع )، مختار از زندان به زائده نامه ای نگاشت و از او درخواست تا بنزد یزیدبن معاویه از وی شفاعت کند. یزید بشفاعت زائده ، دستور داد تا ابن زیاد مختار را آزاد ساخت . ابن زیاد که با آزادی مختار مخالف بود، بر زائده که این شفاعت کرده بود، سخت غضب کرد. زائده به قعقاع ذهلی ومسلم بن عمر بابلی پناهنده شد و بشفاعت آن دو از خشم ابن زیاد رهائی یافت . زائدة در جنگ با شبیب کوفی (از دلاورترین مبارزان با سلطنت امویان که در آن عصر به نام خوارج شناخته میشدند) به دستور حجاج بن یوسف شرکت کرد و هم در آن واقعه بدست حجاج فرزند شبیب کشته شد. (از تهذیب تاریخ ابن عساکر، زایده ). زرکلی آرد: وی از قائذان لشکر امویان بود و آخرین نبردی که در آن شرکت داشت نبرد با شبیب خارجی بود و در سال 76 هَ .ق . بدست فرزند شبیب (حجاج ) بقتل رسید. (از اعلام زرکلی ). و رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 138، 139، 147، 148 و 153 شود.