سجاده

سجاده . [ س َدَ / دِ ] (از ع ، اِ) مخفف سجّاده است :
نه جامه کبود و نه موی دراز
نه اندر سجاده نه اندر وطاست .

ناصرخسرو.

زاهد آسا سجاده ٔ زربفت
بر سر کوه و گردر اندازد.

خاقانی .

آنجا بود سجاده ٔ خاصش بدست راست
وینجا بدست چپ بودش تکیه گاه عام .

خاقانی .

نعره زنان برون شدم دلق و سجاده سوختم
دشمن جان خویش را در بن خانه یافتم .

عطار.

چو بادبیزن و مسواک داشت حکم علم
بشد سجاده ٔ زردک بمرشدی اشهر.

نظام قاری (دیوان ص 16).

|| نشان سجده در پیشانی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (اقرب الموارد). || نزد اهل سلوک عبارت است از کسی که در مراحل شریعت و طریقت و حقیقت استوار باشد. وکسی که بمراحل سه گانه بدین مقام نرسیده باشد او را سجاده نتوان نامید. و این لفظ معرب سه جاده است که منظور از سه راه شریعت و حقیقت و طریقت باشد. (کشاف اصطلاحات الفنون ).