کاشانی

کاشانی . (اِخ ) ملافتح اﷲبن شکراﷲ عالمی است جلیل و فقیه و محقق و متکلم و مدقق و مفسر و متبحر از اکابر علمای اواخر قرن دهم هجرت از تلامذه ٔ علی بن حسن زواری سابق الذکر و بواسطه ٔ او از محقق کرکی روایت میکند و در تمامی علوم دینیه ٔ متداوله متبحر بود خصوصاً در تفسیر که بحری بوده بی پایان و تألیفات طریفه ٔ او بهترین معرف تبحر وی میباشد:
1- ترجمه ٔ احتجاج طبرسی که ذیلاً بنام کشف الاحتجاج مذکور است . 2- ترجمه ٔ قرآن به فارسی و آن غیر از سه فقره تفسیر قرآن مذکور در ذیل است . 3- تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین که شرح فارسی نهج البلاغه است و در ایران چاپ شده . 4- خلاصةالنهج که ملخص تفسیر منهج الصادقین مذکور در ذیل است و درایران چاپ شده . 5- زبدة التفاسیر که تفسیر قرآن مجید است به عربی که بعد از تفسیر فارسی منهج و خلاصة المنهج تألیف کرد و اخبار اهل بیت عصمت را حاوی است واغلب از کشاف و تفسیر بیضاوی و مجمعالبیان و جوامع طبری نقل میکند. 6- کشف الاحتجاج که ترجمه ٔ فارسی احتجاج طبرسی است و برای شاه طهماسب صفوی تألیف شده و یک نسخه ٔ خطی از آن در خزانه ٔ شیخ صفی از شهر اردبیل آذربایجان بنظر میرزا عبداﷲ افندی صاحب ریاض العلماء رسیده است . 7- منهج الصادقین فی الزام المخالفین که تفسیر بزرگی است به فارسی و در تبریز و تهران چاپ شده است . در سال 988 هَ . ق . وفات یافته و در ماده تاریخ او گفته اند:
مفتی دین متین کاشف قرآن مبین
واقف سر قدر عالم اسرار قضا.
قدوه ٔ اهل فقاهت که بمصباح دروس
همه را بود بارشاد بحق راهنما
فقها را چوملاذی بجز آن قدوه نبود
بهر تاریخ نوشتند «ملاذالفقهاء - 988».
و قضیه ٔ زنده شدن ملافتح اﷲ در قبر که مؤلف روضات الجنات بنقل از ریاض العلماء آورده نیز معروف است و البته این قضیه را بفضل بن حسن بن فضل طبرسی نیز نسبت داده اند. (از ریحانة الادب ج 3 ص 339).